Các thông điệp và khuyến nghị chính

Ô nhiễm không khí

| 109 Hình 9.6 Công suất đặt theo loại nhiên liệu trong ngành điện và chi phí ô nhiễm không khí hàng năm Sự khác biệt lớn nhất giữa các kịch bản là số lượng các nhà máy điện than và khí sau năm 2030. Trong tất cả các kịch bản, tối thiểu 30 GW các nhà máy điện than sẵn sàng vào năm 2030 do các nhà máy đã được quy hoạch và đưa vào vận hành. Trong kịch bản BSL, có thêm 13 GW than được lắp đặt vào năm 2035 trong khi trong kịch bản AP, sẽ không đầu tư thêm vào các nhà máy điện than ngoài các nhà máy đã được quy hoạch. Do đó, khi xem xét chi phí gây ô nhiễm không khí, các khoản đầu tư mới vào điện than không còn cạnh tranh về chi phí. Thay vào đó, sẽ có thêm công suất điện khí được lắp đặt và do đó đây là kịch bản có mức đầu tư khí tự nhiên cao nhất.

Hơn nữa, có thêm một lượng nhỏ công suất điện gió và điện mặt trời được bổ sung so với kịch bản BSL.

Kịch bản AP sử dụng than hàng năm ít hơn khoảng 630 PJ so với kịch bản BSL từ năm 2035 trở đi. Với than là nguồn phát thải SO2 chính (Cơ quan Năng lượng quốc tế, 2016), lượng phát thải SO2 trong ngành điện giảm khoảng 70% tương ứng với mức giảm chi phí ô nhiễm không khí hơn 0,7 tỷ USD mỗi năm kể từ năm 2035. Ngoài ra, mức tiêu thụ than thấp cũng dẫn đến giảm lượng khí thải CO2 từ 30-35 triệu tấn mỗi năm chỉ riêng trong ngành điện so với kịch bản BSL.

không khí khoảng 0,35 tỷ USD mỗi năm. Điện khí hóa ô tô và xe máy sẽ tiếp tục làm giảm chi phí ô nhiễm không khí.

Trong ngành điện, các khoản đầu tư vào điện than không còn cạnh tranh về chi phí so với LNG và NLTT khi có tính đến chi phí ô nhiễm và chăm sóc sức khoẻ. Phân tích cho thấy nếu không có nhà máy điện than mới nào sau năm 2030, có thể giảm chi phí ô nhiễm không khí ít nhất 0,7 tỷ USD mỗi năm so với kịch bản BSL.

Trong cả hai lĩnh vực, có thể giảm thiểu ô nhiễm không khí mà không phải trả thêm chi phí vì chi phí phát sinh đối với hệ thống năng lượng sẽ được bù đắp bằng mức giảm chi phí sức khoẻ.

Giảm thiểu ô nhiễm không khí và giảm phát thải CO2 có thể đạt được đồng thời

Các biện pháp giảm phát thải CO2 như giảm điện than và tăng cường điện khí hóa cho các ngành có nhu cầu giúp cải thiện trực tiếp tình trạng ô nhiễm không khí. Trong kịch bản Việt Nam đạt mức phát thải ròng bằng không vào năm 2050, chi phí ô nhiễm không khí có thể giảm ít nhất 87% so với kịch bản BSL.

Tăng cường tích hợp khía cạnh ô nhiễm không khí trong quy hoạch của chính phủ

Để cải thiện phương pháp luận hiện có, cần 1) Xây dựng cơ chế kiểm kê phát thải chi tiết cho Việt Nam và xây dựng mạng lưới giám sát chất lượng không khí/hệ thống MRV, 2) Áp dụng và hỗ trợ nghiên cứu đánh giá các tác động đối với sức khỏe do ô nhiễm không khí, và 3) Xác định hệ số phát thải quốc gia đối với tất cả các công nghệ sử dụng năng lượng. Điều này có thể được tích hợp trong quy hoạch đô thị chung, bao gồm lĩnh vực giao thông công cộng, v.v.

Ô nhiễm không khí

| 111

Tài liệu tham khảo

Ban Kinh tế Trung ương. (2020). Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia (Nghị quyết số 55-NQ/TW). Hà Nội.

Bộ Công Thương. (Tháng 03/2022). Dự thảo Quy hoạch phát triển điện quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2045 (QHĐ VIII). Hà Nội: Bộ Công Thương.

Bộ Khí hậu, Năng lượng và Hạ tầng kỹ thuật Đan Mạch. (2021). Chiến lược chuyển đổi từ điện năng sang nhiên liệu X của Chính phủ. Nguồn truy cập: https://ens.dk/sites/ens.dk/files/ptx/strategy_ptx.pdf

Cơ quan Năng lượng quốc tế. (Ngày 02 tháng 12 năm 2019). An ninh năng lượng. Nguồn truy cập: Đảm bảo cung cấp không gián đoạn các nguồn năng lượng ở mức giá hợp lý: https://www.iea.org/areas-of-work/ensuring-energy-security

Cơ quan Năng lượng quốc tế. (2016). Năng lượng và Ô nhiễm không khí. Báo cáo đặc biệt về Triển vọng Năng lượng Thế giới. Paris: Ấn phẩm của Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA).

Cục Năng lượng Đan Mạch. (2020). Đầu vào cho lộ trình phát triển điện gió ngoài khơi. Nguồn truy cập:

https://ens.dk/sites/ens.dk/files/Globalcooperation/d5_- _input_to_roadmap_for_offshore_wind_development_in_vietnam_full_report_english_final_2020-09-21_0.pdf

Cục Năng lượng Đan Mạch, Viện Thiết kế và Quy hoạch điện lực, Trung tâm Năng lượng tái tạo Trung Quốc, Đơn vị vận hành hệ thống truyền tải điện Đan Mạch Energinet và Công ty Ea Energy Analyses. (2018). Mức độ linh hoạt của nhà máy nhiệt điện, một ấn phẩm trong chiến dịch của Diễn đàn Bộ trưởng Năng lượng sạch.

Diễn đàn Bộ trưởng Năng lượng sạch (CEM). Nguồn truy cập:

https://ens.dk/sites/ens.dk/files/Globalcooperation/Publications_reports_papers/thermal_power_plant_fl exibility_2018_19052018.pdf

EREA & DEA. (2021a). Cẩm nang Công nghệ Việt Nam. Hà Nội: Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo & Cục Năng lượng Đan Mạch.

EREA & DEA. (2021b). Dự báo giá nhiên liệu cho Việt Nam. Báo cáo cơ sở cho Báo cáo Triển vọng Năng lượng Việt Nam 2021. Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo & Cục Năng lượng Đan Mạch.

EREA & DEA. (2022a). Báo cáo mô hình PSS/E: Mô hình hóa chi tiết lưới điện cho hệ thống điện Việt Nam. Báo cáo cơ sở cho Báo cáo Triển vọng Năng lượng Việt Nam 2021. Hà Nội.

EREA & DEA. (2022b). Báo cáo kỹ thuật. Báo cáo cơ sở cho Báo cáo Triển vọng Năng lượng Việt Nam 2021. Hà Nội.

EREA, DEA & Đại sứ quán Vương quốc Đan Mạch tại Việt Nam. (2021). Nghiên cứu các tiêu chí và khung pháp lý cho phát triển hiệu quả và bền vững thị trường điện gió ngoài khơi tại Việt Nam. Nguồn truy cập:

https://ens.dk/sites/ens.dk/files/Globalcooperation/report_on_density_and_definition_2021.pdf

GIZ. (2018). Đánh giá cấp quốc gia về tiềm năng phát triển các dự án điện mặt trời nối lưới tại Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. 2018: Tổ chức Hợp tác quốc tế Đức (GIZ).

Ngân hàng Thế giới. (2021). Lộ trình phát triển điện gió ngoài khơi tại Việt Nam. Washington, DC: Ngân hàng Thế giới.

S.N. Naik, V. V. (2010). Sản xuất nhiên liệu sinh học thế hệ thứ nhất và thứ hai: Đánh giá toàn diện. Tạp chí Đánh giá Năng lượng bền vững và Năng lượng tái tạo, tr. 578-597. doi:10.1016/j.rser.2009.10.003

Tổng cục Thống kê. (2020). Niên giám thống kê Việt Nam. Hà Nội: Nhà xuất bản Thống kê.

Trung tâm Sống và Học tập vì Môi trường và Cộng đồng (Live&Learn), Trường Đại học Y tế công cộng, Trường Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội và Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ. (2019). Các tác động đến sức khỏe cộng đồng của PM2.5 tại Hà Nội năm 2019. Hà Nội: Trung tâm Sống và Học tập vì Môi trường và Cộng đồng.

Viện Năng lượng. (2020). Phân tích về hệ thống HVDC cho Việt Nam - Phân tích về Hệ thống truyền tải điện một chiều cao áp cho Quy hoạch phát triển điện quốc gia VIII. Hà Nội: Viện Năng lượng Việt Nam. Nguồn truy cập:

https://ens.dk/sites/ens.dk/files/Globalcooperation/hvdc_for_pdp8_support_eng0107.pdf

Viện Năng lượng. (2021). Dự thảo Quy hoạch tổng thể về năng lượng quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050. Hà Nội: Viện Năng lượng.