Ubi de tertia,& qvarta dubi- tandi ratione.
§. I.
C1)
'X'crria dubitandi ratio eft, qvod Deus hominem^ aliter creare potuifiet* Obfcurum autem, &
ambiguum videtur, qvid fibi hæc qværat ratio? Sané Deus optime hominem fic creavit, u t non tantlim fco- pum ei præftituerit, fed ad metam illam tenendam ipfum qvocg obligaverit. Qvid autem, fi Deus obliga
tionem non adjeciflet, an, falvo manente fcopo, feqve- retur , in ftatu cefTantis obligationis nihii fcopo fore conveniens? Videtur autem fententiamdifientientium longe alio (pe&are , haud dubié exiftimantium, Deum ad alium finem creare potuifie hominem* Sed, hoc fi San&itas, & Sapientia Supremi Numinis admittere potuifiet; nec dum haberent, qvod vellent: nam 5c hoc in cafu, ad qvemcunq; fcopum Deus hominem formåf- fet, fi notitiam fcopi in corde ejus infcripfiflet, bonum morale ante legem foret id, qvod fcopo huic conve- niret*
(2) Sed ecce angvem hic in herba noxium! Nun- qvam difientientibus dabimus, Deum ad illos a&us » qvi lege fimpliciter prohibentur, atcj etiam in ftatu le
gis cefTantis fcelera forent, creare hominem potuifie*
Deus, eft Deus ordinis, non confufionis, &
perturba-G x
tio-Labyrinthi
tionis, qvæ convelleret ordinem. Ordo cernitur in di- le&ione D e i, qvam feqvitur convéniens fui dileciio ,
& proximi. Hic eft fims hommis. Confufio autem eft in odio virulento, mendacio, parricidiis &c. Qvod- fi propter hæc å Deo formari hominem potuifleftatuas, nonne pro Deo diabolum qvendam omnipotentem in- truderes? Qvæ irn pietas.^ qvam verbis nec admitrunt ipfx, qvi nobiscum de bono morali non idem ieu- tiunt.
( ; ) Deus creavit hominem, ut Deum diligeret dile&ionis autem bujus appellatione fignificamus to- tum finern hominis, proinde nec remotum å dile&io- ne hominis. An autem Deus hominem, cui noti- tiam finis fui indidit, ita creare potuit, ut odium Dei pro fine ipfi præfigeret? An ergo Creator vellepoteft, ut illud animal, qvod agnofcere Creatorem fuum, ac liberé agere poflit, odio & contemtu lpfum profeqva- tur? Apage nugas! Tantum abeft, ut exiftimemus, Deum ad alium finem contrarium homines creare po- tuifTe, ut ficut nos credimus, ne obligationem qvidem å fine noftro tollerepotuerit* Et hue fpeftat Chriftia- uorum Philofophorum fententia , qvando de iure natu*
rali fic loqvuntur: Rcpugnaty non dari legem Natur*.
$*
Veterum qvorundam Philofophorum, ut & alio- rum nugæ nos haud m ovent; nifi exiftimes, concubi- tum eumliberis, & mafeulis non efTe turpem , propter- ea qvod Zeno, & Chryfippus, Perfarumqj Magi, 8cex
parte
<2
• •
Pars II*
parté ipfe Plato fic fenferint; aut nihil natura efTe ju«
ftum, qvod Anftippus, & Carneades ita putaverit*
Qvod fi tandem audontate pugnandum eft, non rati- onibus: numerus eorum , qvi nobiscum idem in hac controverfia fentiunt (etiamfi non novimus, eorum qvenqvam ex profefio de hac materia fcripfiffe,) dif- fentientium claftem longe fuperabit. Do&iilimus Gro- tius in traélatu fuo incomparabili de J,B. & P. dari jus naturæ , a priori ait probari polTe. Qvænam autem illa å priori foret probatio, fi ante ius naturæ non dare
tur, qvod naturåli rationi conveniret? Cicero qvocg munus , cujns colendi eflficiendicp caufa , nati fumus, fonrem juris appellat lib. i. c* 5, de legib. ubi c* 10*
ait, nos ad juftitiam efTe natos , netg opinione, fed na
tura conftitutum efTe jus* Taceo, eundem exprefie dicere, Zenonis &c* fententiam nihil bonum, nihil irialum ftatuentium jampridem efte explofam*
MEMBR. Vil.
Ubi examinatur qvinta dubl- tandi ratio.
§.
i-/^vvinta dubitandi ratio eft , qvod ornnia entia mora*
V ^ J ia fint å lege* Sed qvem fenfum hæc verba con-tinent?
53
L aeyrinthi
tinent ? An hunc, entia raoralia efTe å Deo ? Memi- ni qvidem me alicubi legere y entium moralium Au- élorem efTe Deum : concedo hoc de moraliter bonis:
fed cum peccatum qvocg effe&us moralis f i t ; qvid å pietate magis abhorreret , qvåm Deum Audtorem peccati ftatuere ? Digna hæc opinio, qvæ non ratio^
nibus, fed flagris, ac pcenis reprimatur.
Non eqvidem m em ini, qvenqvam noftratium Chriftianorum hane fententiam diferté propofuiffe: ac- tamen fi qvis generaliter d icat, entium moralium au
to r e n ! efTe Deum : qvo padio multi non credenr, cum qvoqj exiftimare, Deum efle au&orem in hone- fti ? qvis enim fenfuum involucra , in qvibus latec, divinabit ? Sed cum i s , qvi fic indefimté loqvitur, poflit adhuchabere animiqvosdam receflus, aclatibula, ex qvibus diftin&ionem inter bonum> & malum pro- fe ra t, nolumus exiftimare y qvenqvam Chriftianorum tam impium fore, ut Deum indecori cujusdem auclo- rem eenfeat: qvamvis (i diftindtionem hane adhibeat, feeum fateri cogatur, dari bonum , & malum ante le
gem.
Mittamus ergo h æ c, & paucis videamus, an omne morale ex lege tanqvam caufa fit ? fed forte nec fic
*4
m q’vldcrr. fhtis
fri
propSulnir qVættlo. Gertum e- nim eft, turpe, licet morale qvia lit * non efle legis effedum. De manifeftis autem, ac cercis,cum dubitatio- ne qvadam temeraria, non movenda eft qvæftio,$♦ 4*
Mutemus ergo verba qvæftionis hoc modo, u t qværamus, an omne morale ex folo refpedu ad legem tale fit ? Hoc autem eft, qvod fufé negavimus, E rror diflentientium forte hine natus eft, qvod potentia lege conceffa, Scholafticis m oralis, exdefinitione hodieu*
fitata, line lege non poffit concipi. Hine per indudio*
nem ulterius ad convenientiam , & diferepantiam eum lege progreffi, utrameg moralem ex legis refpedu in- venerunt, Nonnulli ne lic qvidem acqvielcentes, ex*
euffis omnibus, utputant , moralitatis loculis, termi*
num moralitatis adjecerunt perfonis, imb & rebus, de qvibus lex aliqvid ftatuerit, fed his adeo ambigue ut eum in certis , ac perfpieuis fibi conftantibus princi*
piis confpici non pollint, ipfi videantur ignorare, uhi fint. In hoc autem ultimo, ne dicam parum utili cona- tu , qvinobilem dodrinam moralem, nefcio qvo,Ia*
byrintho im plieuit, poftqvam omne illud, qvod ex ipforum fententia morale dici poffit, eum lege com- parårunt, nihil fine legis refpedu exfua hypothelimo- rali invenerunt, Hac fiduciå elati, qvid in ettedu negå- rin t, ^ eum ex didis liqveat, non repetimus. Summa:
in objedo legis naturalis adeo negårunt honeftatem, ac
Pars IL 57
*6 Labyrinthi Pars IT.
turpitudinem a&us, utnihilnatura honsftum,nihil tur- pe putårint«. Sed iftos indu&ionem fuam perperam formalle, ex di&is perfpicuum eft , nec inteliexifle A- riftotelem , ii forte inrpexerint locum hb. i.Nicomach*
c. 9. ubi Philoiophus ficloqvitur: r d y.aKd tøtj r d
& y a ia, ro(fa6?vjv syet %b&®opdv, ægs $om v vouot fjbovov dvcq.
Sic duas Labyrinthi noftri partes abfolvimus; ters tium vero membrum porenuæ,& neceflitati morali fe- ponimus : fi tamen le£tori erudico fpecimen hoc difpli- cuerit, poftremum nobismet ipfi fervabimus,
Jam vero, ne in Labyrintho qvodam inexplicabili, paucisc^ pervio tota noftra verfata videatur difputatio, compendiarium Philofophiæ moralis hortum, ex prin-
cipiis Ariftotelis, ab omnibus colendum,nunc qvafi. poft feria ludentes,
aperimus.
PRIN-Imprimatur, Joh.Bircherod.
(o)