Digitaliseret af | Digitised by

Digitaliseret af | Digitised by

Forfatter(e) | Author(s): Nolte, Ernst Ferdinand.

Titel | Title: Novitiæ Floræ Holsaticæ sive supplementum

alterum Primitiarum Floræ Holsaticæ G. H.

Weberi.

Udgivet år og sted | Publication time and place: Kilonii : Prostat in Libraria Academica, 1826 Fysiske størrelse | Physical extent: xxiv, 82 s.

DK

Materialet er fri af ophavsret. Du kan kopiere, ændre, distribuere eller fremføre værket, også til kommercielle formål, uden at bede om tilladelse.

Husk altid at kreditere ophavsmanden.

UK

The work is free of copyright. You can copy, change, distribute or present the

work, even for commercial purposes, without asking for permission. Always

remember to credit the author.

s ,

N O VI T I Æ

FLORÆ HOLSATICÆ

S I V E

SUPPLEMENTUM ALTERUM

P R IM IT IA R U M F L O R Æ H O L S A T IC Æ

A U C T O R E

E R N E S T O F E R D IN A N D O N O L T E , M. D.

3 P R O F E S S O R E E O T A N T C E S P U R . E X T . I N U N I V E R S I T A T E K T E O N I E N S I j D I R E C T O I I E I I O R T I R O T A N I C I ,

K I L O N I I.

P R O S T A T I N D I E R A K I A A C A B E l l J C A .

1826.

... -

V IR O IL L U S T R IS S IM O

GEORGIO HENRICO WEBER,

R E G I A C O N S I E I I S S T A T U S ' , O R D I N I S D A N N E B R O G I C I E T A U R E A E T A R G E N T E A C R U C E O R N A T O , A R C P I I A T R O ,

M E O I C I N Æ d o c t o r i, P R O F E S S O R I m e d i c i n æ e t

B O T A N I C E S P R I M A R I O , D I R E C T O R I C O E E E G I I S A N I T A T I S S L E S Y I C O - I I O L S A T I C I

&C. &C.

CONDITORI FLORÆ DUCATUUM

HÆC Q U A LIA C U N Q U E

Y E N E R A T IO N IS AC G R A T I A N IM I DO C U M EN TA

D E D f C A T

A U C T O R

' . . . . 3 ^{h * i i}

, . t - ( i r , * v- t o '

* ■ i • • ■ . . ■

> • .-v^vrsr-aA

:; t

<

; • : - '

...

■

' V. . 1 • ii$ rf'C . 1

»

n : f l O J . . . .

'

l h \ W ■ ' T A I K ' S . .. f . i A *'t f '? .r

.

P r æ m o n i t a .

L i b e l l u m h u n c de p la n tis D u c a tu u m

tiæ et Slesvici e t L auenburgioe b o tan ici stu d ii am an tib u s tra d itu ro visum est n o n n u lla præ - m itte re et de i i s , qui an te m e in lia ru m te rra - ru m p lan tis describendis v ersati s u n t, e t de ipsius lib elli consilio.

Ita q u e , quæ p rim is te m p o rib u s s in g u la tim de nostris p lan tis p ro tu le ru n t C lu siu s, C .B a u - h in , M a jo r, K y llin g , J K a ld sc h m id t, iis sic re- lictis, u t p ost in F lo ra tr iu m D u c a tu u m , a rn e edenda, p lan e e x p licen tu r, h ic o rigines Floræ n o stræ b re v ite r p e rc u rra m .

E t G. C. Oeder q u id e m , p rim u s Floræ D anicæ e d ito r, ja m an te q u a m m a x im u m illu d opus ed en d u m p ro n u n tia v it (libro in sc rip to : E fte r r e tn in g om et K æ r k , som p a a kongelig B e fa lin g s k a l u d g iv e s , F lo r a D a n ic a k a ld e t, tillig e m e d en P r o v e -P la d e a f M u lt eb æ r s P la n ­ ten [R u b u s C h a m æ m o r u s \ K jobenhavn d. i M ai 1761 fo l.), D u ca tu s adiisse v id e tu r ; q u u m et secundo illiu s lib ri fasciculo n o n n u llæ , e t sequentibus co m p lu res p la n tæ , ex

p e titæ , co n tin e a n tu r. Sed F loræ D a n ic æ , £

pote quæ jam q u a rtu m h a b e a t ed ito ren a '

p iu sq u e a m e h is p ag m is c ite tu r , e t in te g ru m d escrib am titu lu m , e t , quæ ad q u em q u e edi­

to re m p e r tin e a n t p a r te s , e n a rra b o ; in poste- r u m sem p er h u e re sp e c tu ru s. E ritq u e hoc u- tiliu s , quo m agis solet is lib e r in d ilig e n te r ci- ta ri. T itu lu s a u te m h ic e st: leo n es p l a n i a -

r u m spoTite n a sc e n tiu m in reg n is D a n iæ N o r - vegioe et in D u c a tib u s S le s v ic i, H o ls a tiæ et

O ld en b u rg i : a d illu s tr a n d u m opus de iisdern P l a n t is , R e g io ju ssu e x a r a n d u m , Floras D a - n ic æ n o m in e in sc rip tu m . H afniæ 1 7 6 1 -1 8 2 6 fol. Fase. 1 - 5 2 , tab. 1 -1 9 2 0 .

A fasciculo 27010 h ic titu lu s in c ip it:

le o n e s p la n ta r u m sp o n te nascentium , in regno D a n iæ et in D u c a tib u s S le sp ic i, H o ls a tiæ et h a u e n b u r g iæ etc.

T e x tu s , qui n o m in a p la n ta r u m , synonym a p lu r a , d ia g n o se s, lo c a , n o m in a e o ru m , qui p rim i in v e n e ru n t, observationibus p assim ad- sp ersis, c o n tin e t, a u t L atin o a u t G erm anico au t D anico serm o n e confectus est.

O e d e rc u ra v it fase. 1-10 tab. 1-600 A. 1761-71.

M u lle r - - 11-15 ta b .601-900 A. 1775-82.

V ahl - - i6 - 2 ita b .9 0 i- i2 6 o A .1787-99.

H o rn e m a n n - 2 2 -3 2 ta b .i2 6 i-i9 2 o A . 1806-26

(lasc. 3 2, quo tem pore liæc scrib u n tu r , sub prelo est.)

A t vero v ir illu strissim u s ae de p la n ta ru m stu d io m e ritissim u s, G .H . PFeber, p rim u s viam m u n iv it ad a c c u ra tio re m n o titia m p la n ta ru m in D u c a tib u s nascentium :, q u i anno jam 1775?

u t ex lib ro ejus in s c r ip to : S p ic ile g iu m floras G o ttin g e n sis (D ed icat. pag. 3) a p p a re t, ad fu- tu r a m C im b ricam F lo ra m p lan tas collegisse vi­

d e tu r. A nno

a u te m ta n q u a m dissertatio

'a u g u ra lis , p ræ se rip to n o m in e F. H. W ig g ersii,

ed ii ^ su llt P f d n i l i æ J lo r æ h o ls a tic æ f K iliæ ,

8 , q u o ru m v eru m a u c to re m fuisse W e b e ru m , m ox apparebit.

S u n t bæ P rim itiæ catalo g u s in d ig e n a ru m H olsatiæ e t Slesvici p la n ta ru m , q u i 1166 sp e­

cies, q u aru m 786 su n t p h a n e ro g a m æ , c o n tin e t, in se rtis eg reg iis o bservationibus e t nova U m - b e llife ra ru m d iv isio n e , sim u lq u e ad ju n cta præ - stan tissim a C ry p to g a m a ru m in u n d ec im fa m i­

lias d is trib u tio n e , q u æ , vel m u ta tis fa m ilia ru m nom inibus , diu vulgo ad h ib ita est.

D ein d e septim o a n n o , q u if u it 1787? W e ­ b e r S u p p lern en tu m ed id it P rim itia ru m illa- r u m , quod species 5 8 , q u a ru m 27 su n t p h a- n e ro g a m æ , c o m p lecteb a tu r. H ic , in ipso orej atq u e in tr o itu lib r i, sese a u c to re m P rim itia ­ ru m p ro fitetu r. S u p p le m e n tu m vero, etsi epito- m e n d e d itU ste riu s in A n n alen d er B otanik p a rt.

3 ,

pag. 9 1 - 9 4 , m in u s q u am ipsæ P rim itiæ lio- m in ib u s in n o tu it. F u e ra t a u te m co n siliu m au c to ris , p o st hos libros in te g ra m F lo ram IIo l- saticam. edere , a quo consilio n e g o tio ru m flu- ctibus d ep u lsu m esse, d o lere o p o rte t eos, qui q u an tam ja c tu ra m hoc ipso n o m in e fe c e ril s tu ­ dium n o s tru m , ju d icare quean t.

O. F. M u lle r annis 1775- 82, quibus F lo ­ ra m D an icam e d id it, D u c a tu s visisse, verjsi- m ile est 5 ra ra s en im p lan tas m u lta s , quæ n o n alibi in D an ia in v e n iu n tu r, depictas h åb et.

T u m M . V a h i , v ir sum m us, cui m u lta ac­

cepta re fe rt stu d iu m b o ta n ic u m , annis 1795 et i7 9 7 ad D u c atu S , quo sd ix i, p e rv e n it; q uæ que ibi co n q u isiv era t, eo ru m m u lta p e r annos 1787- ] 804 , quo te m p o re F loræ D anicæ edendæ præ - fu it, in eam recep it.

Q u in u n c e m e ritu s est P rofessor ad scholam

c a th e d ra le m u rb is S lesvici, H . P . C. E s m a rc h ,

V. Cel. annis 1 7 8 9 -1 7 9 6 V III P r o g r a m m a ta , F lo ra m urb is Slesvici c o n tin e n tia , in p u b licu m e d id it; q u æ p o st a n n u m 1810, n o n n u llis p a rti­

bus m u ta tis , denuo e d ita s u n th o c titu lo : B e ­ se h re ib u n g d er Geu>'dchse, w elche in einer S tre c k e vo n 2 M e ile n u m die S ta d t S ch lesw ig o lm e A n b a u u n g w ild w achsen. S c h le sw ig , 8- J. TV. H o r n e m a n n , P ro fesso r celeb erri- m us, cujus sin g u la ria de hoc studio m e rita p au c i æ q u a b u n t, jam anno 1792 in H o lsatia profe- ctu s e s t, in d eq u e p etitas p lan tas n o n p a u c a s in sec u n d a ed itio n e F loræ D a n ic æ , p riv ato ipsius consilio co n scrip tæ (F orsog t i l en D a n s k oeco- jio m isk P la n te læ r e . K jobenhavn 1806.), propo- s u it 5 n am p rim a editio an n i 1795, n o n n isiD a n i- cas p lan tas co n tin et. P o st a n n u m 1818 a u te m p lu r a itin e r a in D u ca tu s s u s c e p it, q u o ru m fru- ctu s e t fasciculis 27-52 m ajoris illiu s F loræ D a ­ n ic æ , cu i ad o rn an d æ in d e ab anno 1805 p ræ - f u i t , e t lib ro suo de provinciis D a n iæ , vege- ta tio n e diversis {B e m æ rk n in g e r a n g a a e n d e F o r - sk je lle n a f V e g e ta tio n e n i de D a n s k e P r o v in d ­ ser. K jobenhavn 1821, 4.)? et te rtia m in o ris F lo ræ e d itio n e ^ o r s o g t i l en D a n s k oecon. P la n ­

telæ re. F o rste D eel. K jobenhavn 1821, 8) in clu - sit. N eq u e q u isq u am an te eu m fusius de p la n ­ tis L a u e n b u rg iæ e g it; q u am q u am te rr a hæ c, p la n tis d iv itissim a, jam a n te a , a n n is , opinor, q u i m ed ii su n t in te r 1780 et 1790, a b E h rh a rto e x p lo ra ta e r a t; sed H an n o v e ra n a ejus F lo ra, q u o F lo ra L a u e n b u rg e n sis tu m p e rtin e b a t, n u n - q u a m in p u b lic u m est em issaj quo fa c tu rn , u t n ih il e x e a c o g n o v e rim u s a liu d , nisi fra g m e n ta q u æ d am co llectio n u m e ju s, v e n a liu m quidem , sed ra rissim a ru m .

E lia m C. G. R a j n 7 an te e d itam F lo r am s uam

IX

D aniæ e t Holsatiæ(ZXz7z//za7Tso.g' H o ls te e n s F lo - rc i, s y s te m a tis k , p h y s is k og oeconom isk b e a r - beidet. 1 - 2 D eel. K jobenhavn 1 7 9 6 -1 8 0 0 , 8- q u ilib er n o n est ad finem p erd u c tu s), D u - catus v ise ra t, im p rim is re g io n e m circ u m Ap- p e n ra d e , u n d e p iu re s p lan tas in lib ro suo p ro - posuit.

F . G .H a y n e , P ro fesso r B otanices B eroli- nensis c e le b e rrim u s , F lo ram H o lsa tiæ , post- q u am u ltim o p ræ ced en tis seculi decennio circa H a m b u rg u m in d iligentissim a p la n ta ru m in v e- stig atio n e versatus est, m u ltis e g re g ie a se in v en ­ tis lo cu p letav it 5 quæ q u u m in U sterii A nnal.

B o t., R o em eri A rchiv der B o tan ik , S ch ra d eri Jo u rn a l der B otanik, R o th ii C atalectis b o tan i- cis p ro p o s u it, tu m p ræ cip u e in lio c libro , a se cu m F . D rev es c o m m u n ite r e d ito : G etreue A b b ild u n g e n u n d Z erg lied eru n g en D e u tsc h e r G ew dchse. L eipzig 17 9 8 -1 8 1 8 ? 4- T om . 1 - 5 cu m 90 tabulis æneis. Quo libro c o n tin u a tu r a lte r ille a solo D reves a n te e d itu s : B o t a n i - sches B ild e rb u c h f u r die Ju g e n d u n d F re u n d e d er P fla n ze n k u n d e . L eip zig 1 7 9 4 -1 7 9 5 , 4 T om . 1-2 .

J. N . B u e c k 9 V. D . in H o p p e botan. l a - schenbuch (Re gensbur g, 8) anni 1801, quo anno ip se H a m b u rg i e r a t, pag. 8 6 -1 1 5 in d icem p ro ­ p o su it p la n ta ru m circa H a m b u rg u m sponte cre- s c e n tiu m ; u nde P rim itiis W e b e ri accessio ve­

n it n o n spernenda.

Ex h is catalogis jW eberi et E sm arc h i et B ueckii u n u m confecit C. TF. R i t t e r : V e rsu c h eines P erzeichnisses d er in den H e r z o g th u m e r n H o lste in u n d S c h le stv ig w ild w a c h s e n d e n P jla n — zen , qui s ic , n u lla re au ctu s in H o p p e bot.

T aschenb. an n i 1805 pag. 1 5 7 -1 8 0 le g itu r.

,

X

Id e m sc rip to r p o s t, anno 18085 eidem libro (pag. 2 3 6 -2 4 8 ) in se ru it catalo g u m ra rio ru m p la n ta ru m in D u catib u s sponte nascentium ,;

tu m anno 1816 edidit lib ru m h o c titu lo : V e r - su ch einer B e sc h reib u n g dej' in den I le r z o g - tliu m e rn Schlesu’ig u n d U o ls te in u n d a u f den a n g r d n tz e n d e n G ebieten der jr e ie n H a n s e - s ta d te H a m b u r g u n d L u b e c k w ild w a ch se n d en P Jla n zen m it sic h tb a re r B liith e etc. T o n d e rn

1816. 85 cui p ro rsu s n ih il novi inest.

D . M . I I . M o h r e t F. W e b e r , P rofessores K ilien ses, im p rim is cryptogam as p lan tas aqua- ticas ex p lo ra b an t co llig eb an tq u e, e a m r e m a li- quando am plo opere tra c ta tu ri^ sed in te rv e n it ( e h e u !) p ræ m a tu ra m ors 5 n eq u e ed itu s est nisi.unus fa sc icu lu s, 33 species exsiccatas Alga- r u m c o n tin e n s, anno, n i fallor, 1804 a u t 1805.

Iisd em annis D r. C. D . M o ssie r, Y. Cel., m u lta s fe c itc irc a H a m b u rg u m excursiones, co- m ita n tib u s iis , qui scholas ejus audiebant, Sic fa c tu m , u t anno 1805 tiro n u m g ra tia e d e re t lib ru m in s c rip tu m : T aschenbuch der B o ta n ik , H a m b u rg i cu m sex tabb. æ n ., quo co m p reh en - d it p lan tas fere om nes circa H a m b u rg u m spon­

te crescentes. E u n d e m lib ru m a u c tu m ite ru m ed id it h o c t i t u l o : H a n d b a c h der B o ta n ik ^ Al- tonæ 1815, u bi etiam m u ltæ enotatæ su n t plantæ ad F lo ra m H a m b u rg e n se m p e rtin e n te s.

^ N eq u e silen tio p ræ te re u n d u m , quod par-

tim in lie rb a r iis , p a rtim in m an u scrip tis am ici,

cu ju s m e m o ria n u n q u a m excidet ex anim o m eo,

D r . Jo a n rd s F liig g e , quæ om nia p o st a n n u m

1817 possideo, m u lta s offendi raras p lan tas circa

H a m b u rg u m in H o lsatia e t D uc. L a u e n b u rg

leetas. N am q u e F liig g e , etsi F lo ram e a ru m

re g io n e m ed ere n o n c o n s titu e ra t, ta m e n ex

anno 1 790, quo Giselce a u d iv it, m u lta sibi de ra rio rib u s H olsatiæ p la n tis n o tav erat. Qui, am issis h o rtis incendio eu b u rb ii H am b u rg en sis, in m ediam H o lsatiam se c o n tu lit, n eq u e p riu s q u am brevi an te vitæ e x itu m de p lan tis v ern a- culis q u æ rere desivit.

P o st a n n u m 1808, quo anno p rim a m ea- ru m excursionurn facta e st, qua p lan tas circa H a m b u rg u m et A ltonam l e g i , o m n ia , in quæ in c id e ra m , n o ta v i, u t p ro m p ta esset m ilii e t copiosa p la n ta ru m v e rn a c u la ru m n o titia. T u m p e re g rin a tu s sum 5 ita ta m e n , u t p atrio s cam - pos subinde in breve aliquod tem p u s re v is e re m ; n eq u e u n q u a m re v is i, q u in novas re p e re rim p lan tas 5 quo fa ctu m e s t , u t p rim u m vere an n i 1 8 2 0 , q u u m e s s e m R a tz e b u rg i, te rr a m L a u e n - b u rg ac cu ratiu s ex p lo rare in c ip e re m ; dein- de anno 1821 consilium cap erem Floræ u triu s - que D u c a tu s , & H olsatiæ et L au e n b u rg iæ , con- ficiendæ $ quibus p ostea te rtiu rti D u c a tu m Sles- v icu m addidi. N ec d efu it co n a n ti clem entis- sim i Regis lib e ra lita s, qua p e r q u in q u e n n iu m p ro x im u m ad ju tu s vel rem otissim as ea ru m te r- ra ru m p arte s perag rav i.

E t anno 1820 q u id e m , a m ense A p rili ad N ovem brem e x e u n te m , D u c a tu m L a u e n b u rg ex p lo ra v i, in itio a la c u b u s , q u o ru m m u ltis u n t i n e a t e r r a , u t R a tz e b u rg e rs e e , Scliallsee eet.

facto. T u m visi lito ra B altici m aris a T ra v e -

m linde u sq u e ad W ism ariam in D uc. M egalo-

politano 5 p ræ te re a sylvas L a u e n b u rg iæ rna-

gnas, im p rim is Sachsenw ald 5 deinde u tra m q u e

rip a m vallis Albinæ ab u rb ib u s L a u e n b u rg o et

B oitzenburgo usq u e ad Z o llen sp eich er in te rr a

V ie r la n d e dicta^ p o strem o vallem fluvii S tech-

n itz et in fe rio re m p a rte m ejus v a llis, q uam

p e rflu it T rav e 5 n e q u e m in o r c u ra in te rio ri te r- ræ cu ra m u ltis illis , quibus a b u n d a t, p alu d i - b u s , a m e a d h ib ita est.

Anno in s e q u e n ti, 1821, jam F eb ru a rio m ense (fuit en im h iem s lenissim a) in oras m a­

ritim a s ad T rav em iin d e d esc en d i, u b im a g n a m c ry p to g a m a ru m p la n ta ru m copiam legi. D ein- de id m ih i m axim e p ro p o su i, u t vernas p lan tas d ilig e n te r observarem . T u m revisis e t Sachsen- w a ld et vallibus e o ru m flu v io ru m , ad quos su- p e rio re anno p e rv e n e ra m , in te rio re m te rra m m agis ad exam en v o c a v i, nec n o n p iu re s p a r­

te s ejus te r r æ , quæ O ldesloh e t H a m b u rg u m in te rja c e t. T u m lito r a p e r c u r r ia T ra v em iin d e ad N e u s ta d t, e t, in a lte ra p a rte o p p o sita , ad K liitz in M. D uc. M egalopolitano.

In e u n te v ere an n i 1822 q u u m p iu re s p a r­

tes L a u e n b u rg iæ visissem , im p rim is vero eam , quæ o rie n te m sp e c ta t, m ajus ite r p e r oras H ol- satiæ suscepi. Ita q u e p ræ te r eas regiones, quas ad ieram , to ta m H olsatiæ o ra m , quæ est o rie n ­ te m e t se p te n trio n e m versus, a N eu stad t,C ism ar, H e ilig e n h a v e n usq u e ad L iitje n b u rg p erag rav i.

E tia m in in te rio re m te r r a m , hac p a rte ra rio ri-

b u s p la n tis d itissim a m , deverti. T u m p e r su-

p e rio re m v allem flum inis T ra v e u sq u e a d c a p u t

ejus flu v iia d G is s e lra d e p e n e tra v i; deinde, p e r-

cu rsis re g io n ib u s c irc u m E u tin , P loen, P re tz ,

K ilo n iu m , v allem A lbinam ab u rb e L a u e n b u rg o

u sq u e ad W e d e lp e rs e q u u tu s su m ; h in e a u te m

p e r K e llin g h u se n , m ed iam H o lsatiam to ta m

secans , R e n d sb u rg u m pro feetu s sum . E qua

u rb e egressus vallem , quam p e rflu it E idora, e t

q u id e m u tra m q u e ejus fluvii rip a m u sq u e ad

o s tiu m ; tu m D itm a rsia m o m n em e t oras ejus

te rræ exploravi. Quo fa c to , in A lbinam vallem

XIII

cum Vallibus confinibus fluviorum S to r, K rii- k au eet. re v e rsu s, p e r A lto n am e t R atzeb u r- g u m su rsu m ascendi.

Anno 1 825, m u ltis ex cursionibus in vici- n ia L ubecæ fa ctis, N e u sta d t et e ric e ta Seege- b erg en sia visi $ in d eq u e p o rro p ro g re ssu s m e- diam te rr a m exploravi usq u e ad P re tz et Kilo- n iu m ; tu m P ræ p o s itu ra m , L iitje n b u rg a tq u e H e ilig e n h a v e n , e tF e h m e r n } vallem E idoræ a H o lte n a u ad R e n d sb u rg u m ; oras D itm arsiæ , A lbisque vallem usq u e ad A ltonam . R eversus sum R a tz e b u rg u m p e r tra n sv e rsa m H o lsatiam o p pidaque E lm sh o rn e t O ldesloh.

E odem a n n o , m ense O ctobri ite r feei in D uc. Slesvicum , p e r K ilo n iu m , A n g eln , u rb e m S lesv icu m , F le n sb u rg u m usque ad T o n d e rn j u n d e dom um red ien s litu s m a ritim u m in d e a K ilonio ad H eilig e n h a v e n , quo algas leg erem , p eragravi.

P rim o v ere anni 1824 in sylva S achseruvald d icta, u b i larg a m c ry p to g a m a ru m c o p ia m le g i, p e ra c to , latio res feei in L a u e n b u rg e n si agro ex c u rsio n es; tu m p a rte rn H olsatiæ a Seege- b erg ad H a m b u rg u m , p ost a u te m R a tz e b u r­

g u m , d e n iq u e , Flafniam n a v ig a tu ru s , T rav e- m iinde revisi.

H afniæ h iern e p e r a c ta , in e u n te m ense M ajo a. 1825 p e r Sjæ llandiam et F io n a m e t p a r­

tern Jiitlandiæ in D u c a tu m Slesvicum p ro feetu s,

sex m enses in p e rp e tu a ejus te rræ ex p lo ratio n e

versatus sum . N am p rim o m ense q u u m adiis-

sem p a rte m o rie n ta le m , in d e , ex u rb e A ppen-

rad e e g re s s u s ,p e rR ip a m Fanoe p erv en i. H ic

om nibus in s u lis , quæ in m ari G erm an ico po-

sitæ usque ad N o rd stran d p e r tin e n t, n u m e ro

v ig in ti et quod e x c e d it, ex p lo ratis , p e r Ey der-

staed t et H u su m m ed iu m q u eS lesv icu m A ppen- ro a m p ro fe c tu s, itid e m om nes insulas B altici m a r is , quæ q u id em Slesvico a d ja c e n t, u t Al­

s e n , Æ rro e , F e h m e rn , n e m in o rib u s quidem , u t A aroe e e t ., e x e lu s is , tu m vero to ta m p a r­

te rn Slesvici o rie n ta le m a C oldingia u sq u e ad F r e d e r ik s o r t, in te rio re te r r a ta m e n n o n post- h a b ita , p erag rav i. T an d e m , Septem brii et O- cto b ri m ensibus ite ru m p a rte in su la ru m occiden- ta liu m , S ylt e t R o m , re v isa , H afn iam ita r e ­ versus s u m , u t i n t e r e u n d u m sem p er p lan tis le ­ gendis o p e ra m d e d e rim . U ltim u m h o c ite r, lic e t m u lto s h a b e re t labores , ta m e n a n u llo e o ru m itin e ru m , quæ q u id em feei, ju e u n d ita te in v en ­ to ru m su p er a tu r $ in su la ru m F lo ra p ræ s e rtim , q u ia n o n d u m alienis ac.cessionibus tu rb a ta erat, la rg a m co n sid eran d i m a te rie m p ræ b en te.

P ræ te rq u a m quod ita p e r sex e n n iu m D u - catu s tre s p erv ag atu s s u m , etiam n e c e ssita te q u ad am coactus v ic in a ru m te rra ru m F lo ra s com - paravi. C ujus re i ex em p lu m su fficia t h o c: Al­

bis , q ui in D u c a tu L a u e n b u rg non nim is latu s ést ex a ltio rib u s re g io n ib u s m u ltas secuin du- cere v id e tu r p la n ta s , u t Senecionem s a r a c e n i- e u m , P la n ta g in e m a r e n a r ia m , M e n th c irn P u - le g iu m , I sn a r d ia m p a lu s tr e m , IV a ld s c h m id - tia m n y m p h o id e m , E r y n g iu m ca m p estre, Ghce—

r o p h y llu m b u lb o su m , S c ir p u m ra d ic a n te m , E u p h o r b ia m e&ulam e t p a lu s tr e m , D ia n th u m C a r th u s ia n o r u m , V e ro n ic a m s p ic a ta m et lo n - g i f o li a m , G r a tio la m officinalem , I r a p a m n a - ta n te m , O enotheram m u r ic a ta m ,A lliu m schoe- n o p r a s u m , V io la m la c te a m eet. eet. la m ve­

ro in L a u e n b u rg ia ad A lbim p ro p e G e sth a c h t

p o sita est reg io quæ dam d ep ressa, B e se n h o rst

d ic ta , quæ m a jo re m p a rte rn h å b e t h a r u m plan-

XV

tå r u m , ubi pæ ne q u o tan n is m u ta tttu r rip æ flu-

r o , u t am ne v eh e m e n tiu s in g ru e n te sæpe m a-

eadem de causa rid ic u lu m fu isse t, si p lan tas, quæ in co m m u n i valle m odo cis m odo tra n s

n e c , si quis n a tu ra m v u lt s c r u ta r i, huic. civi- ta tiu m fines m agis s u n t, quam quos ipsa n a tu ­ ra p o s u it, servandi, S ed , accedit e ta lia m a g n a necessitas ex veris p la n ta ru m n o m in ib u s e ru e n -

n u m f a c tis , in n o titia m aliq u am Floræ M ega- lo p o litan æ in tra sse m , e ta liq u a n to p o s tb e a tu m W redoxv y scrip to re m Floræ M egalopolitanæ , am icum nactus , to tu m h e rb a riu m ejus evolvis-

ru m p ræ c e te ris notandæ su n t P ed icu lciris sce- p tru rriyP rim u la fa r in o s a , N e o ttia r e p e n s ,F y m - p h a e a p u m ila , A lis m a p a r n a s s ifo liu m , A s t r a — p ræ c ip u e v isita v i, in qua T im m , p rim u s ille M egalopolitanæ Floræ a u c to r, in v estig an d o e t quæ rendo versatus fu erat. T u m N eobranden- b u rg u m ad Celeb. S c h u l t z , Cons. a u l ., aucto- re m P r o d r o m i F lo r æ S ta r g a r d e n s is , m e con- tu li. P o s t, altero itin e re D o b b eran et R osto- ckium p e r W ism ariam p ro fectu s ad W . C ell., vii im p e tu aq u aru m , ex su p erio re Albi m ajo re m in o rev e m ole irru e n tiu m 5 e t ita m u ta n tu r ve- g n a p a rs ripæ a b lu ta a lte ri rip æ a d jic ia tu r; quo fit, u t ripæ tu m c re sc a n t, tu m m in u a n tu r. Sed

llu m e n n a s c e re n tu r, ex F lo ra m ea exclusissem . U tra q u e rip a ig itu r æ que m ih i noscenda e ra t 5

dis et synonym is d efin ien d is, q u a , qui in u n iu s te rræ F lo ra occupatus e s t, sæpe ad vicinas te r- ras re sp ic ere cogatur. Ita q u e q u u m annis jam 1811 & 1812, crebris excursionibus circa Sveri-

s e m , anno 1823 duo itin e ra p e r M . D uc. M e- g a lo p o lita n u m s u s c e p i, p lu re sq u e offendi p la n ­ tas , liacten u s fru s tra apud nos q u æ sita s, qua-

a lu s Cicer. A tque eam te rræ ejus p a rte rn

XVI IJf

ft

P r of. F lo r le et D r. D e th a r d in g Veni. E t h i v iri sane ita m e ed o ctu m d im is e ru n t, u t ? n o n esse m e in ea F lo ra p la n e p e r e g rin u m , ju re quo dam p ro fite ri posse m ih i videar.

H afniæ , o p tatissim a scientiæ cupidis pro- p te r litte r a r u m tliesau ro s u r b e , p ræ te r bim e- s tre m co m m o ratio n em e x e u n te au ctu m n o an n i

1 821, in te g ra s duas hiernes p e r e g i, a n n o ru m 1825 e t 1826, u t p lan tas D u c a tu u m a m e m agno n u m e ro c o lle c ta s, ac cu ratiu s cu ra gra- vdssimis illis h e rb a riis V cih lii e t Ilo ttb o e llii, nec non cu m h e rb a riis c e le b e rrim o ru m Professo-

ru m C . S c h u m a c h e r ,J. TF. , J.

F . Schouw,co m p ararem , ce rtiu sq u e defm irem . E t ad ju v it m e p ro m p tissim a h o r u m , quos pro- xim e nom inavi, triu m v iro ru m h u m a n ita s, q u u m e t su m m a lib e ra lita te m e ad th e sa u ro s suos o- m nes n u llo e x c e p to , a d m itte r e n t, e t sm g u lari officio o m n ia , quæ ad stu d ia m ea facere pos- se n t d e s id e ria , siqua vel le v ite r m serm one iecissem , e x p lere co n a ren tu r. E an d em h u m a- u ita te m doctissim i v iri N . H o f m a n - B a n g m F io n a e x p e rtu s sum , q u i b e n ig n ita te sane ra ra

„011 m odo o p eram d e d it, u t , siquid de F lo ra v e rn a c u la d u b ita re m a u t m inus c e rtu m h ab e- vem i d , m issis p la n tis sep te n trio n a lib u s e t m ax im e q u id em aq u aticis cry p to g a m is , om ne to lle r e t atq u e e x p e d ire t, v e ru m e tia m ipse m - tr a te rm in o s p ræ d ii sui m u lta in vivis p lan tis m ih i m o n strav it. S im u l g ra tu s a g n o sc o , pa-

iu L m ih i a d itu m ad b ib lio th e c a s, quæ su n t f c * , e t publicas e t p riv a ta s, u n d e ra ro infeCtH ice, t u m l , p a rte rn veris e t æ statis h u ju s

an n i in ra rio re s p lan tas F loræ Sjæ llandicæ no-

scendas im p e n d isse m , eoque consilio n o n so-

XYII

lu m cu m a m id s m eis CC. P P . I lo r n e m a n n e t S ch o u w publicas o m n es, sed etiam p riv a ta a m u lta s fecissem excursiones, co n tig it, u t, quas D a n ia præ D u ca tib u s p ro p ria s sibi v in d ic a t p lan tas, e a ru m p ro p e m o d u m om nes rep erirem . vivasque exam inarem . Quo fa c tu m e s t, u t n u n c exiguus re s te tn u m e r u s e a ru m , quas n o n v id erim j et su n t eæ fere ejusm odi, quæ solum ca lc ariu m a u t c re ta c e u m am en t, q uale in D u ­ catibus sem p er fru s tra quæsivi.

H u m a n ita te h e re d u m b ea ti TVeberi ad h e r ­ b a riu m W e b e ria n u m , a n teq u a m v en iit, in u su m F loræ m eæ evolvendum adm.issus sum . Con- tin e b a t hoc h e rb a riu m n o n m odo e a , quæ ipse F . W e b e r , filiu s, c o lle g e ra t, sed etiam colle*

ctiones M o h r ii, e t an te o m n ia lll. TV eberi, p a ­ tris, in cujus h e rb a rio m u ltæ in e ra n t p lan tæ ad F lo r a m Id o Isa t iæ , nec n o n ad F lo r a m G oi- tingenseyn et//ercy/zm /zz p e rtin e n te s, quæ plan- tis , in Spicilegio F loræ G o ettin g en sis e t P ri- m itiis Fl. H olsaticæ d e sc rip tis, p ro testim o - nio essent. Quod m ih i eo m ajo rem a ttu lit u ti- lita te m , quia in m u ltis ra rio rib u s P rim itia ru m p lan tis loca n o n su n t n o tata, u n d e, nisi fo n tem ipsum adire p o tu isse m , id in com m odi sequere- t u r , u t ex solis n o m in ib u s p lan tæ ipsæ inve- n ir i n o n possent. C eteru m , in quibus p lan tis in d ic a ta e ra n tlo c a , eas s æ p iu sq u æ re re n u n q u a m n e g le x i, n eq u e n isi paucas fru s tra quæsivi.

1 ræ te re a facilitate p lu riu m ex eo ru m n u m ero , qui an tea 111. W e b eru m a u d iv e ra n t, in quibus honorifice nom ino VV. Venn. B a r g u m e t Froe~

lic h , e t V. A m p. S c h u lz t, fa ctu m est, u t m u l­

tas ex e o ru m h e rb a riis n o v erim W eb erian as p la n ta s, q u u m ipsa ea h e rb a ria , quo te m p o re

*

XVIII

W e b e ru m a u d ire n t, in s titu ta , m u lta contine- r e n t sp ecim in a ipsius W e b eri a u c to rita te con- sig n ata. Q uibus om nibus in te r se c o lla tis, vi- d eo r ad n o titia m pervenisse p la n ta ru m ab 111.

W e b e ro in P rim itiis p ro p o sita rm n satis am- p la m atq u e copiosam .

P ræ te r eos, quos com m em oravi, etiam alii co m p lu res VV. D D . m e ad ju v eru n t, q u u m vel e a , quæ ip si collegissent et observassent, vel ea, quæ m e edocere e t com m onefacere possent, officiosissim e m ecu m co m m u n icaren t. S u n t e o ru m n o m in a , quæ g ratissim o sane anim o a m e d e sc rib u n tu r, h æ c : C. F . L . A r n d t, J .B o k , j N . B u e c k , C. F . E c k lo n , T. F o r c h h a m m e r , O J . F reu c h en , FL. P . C. E sm a rc h , C. G u tsch o w , / / . G ra b a u , F . G. F la y n e , G. F . D . F lenniges,

K in d t, J. G. C. T ^ehm ann, TE. B . v. L in s to w , J. F . C. L u c a s , M a rh w o rt, M a u c h , F . C. M e r­

to n s, J- E M e y e r , J. J. P . M o ld e n h a w e r , A . M 'o rh , A . TE. F e u h e r , H . D . P r i e n , P rie s, R h o d e , G. e t TE. Saxesen.

H æ c fe re s u n t, quæ ad fu tu ra m F lo ram D u c a tu u m t r i u m , inclusis agris oppidanis u r- b iu m h a n s e a tic a ru m H a m b u rg i etL iib ecæ , con- quisivi. E t t a m e n , lic e t m u lta observaverim , m u lta c o m p a ra v e rim , n o n n u lla etiam p e rsc ri- p se rim e t quodam m odo ab so lv erirn , sem p er nova in v e n iu n tu r 5 n e e d u m om nes D u c a tu u m p a rte s satis ex p lo ratæ s u n t, e t re sta n t m q ui- b u sd am p lan tis dubia m u lta , quæ_ n o n m si c o n tin u a ta e a ru m c u ltu ra rem o v eri p ossunt.

Q u a r e , q u u m m u n u s P rofessoris B otanices in

U niv. K ilo n ie n si, ad m e d e la tu m , la ti or em

m ih i a p e ria t cam purn o p tim am q u e p ræ b e a t oc-

c a sio n e m , u t opus studio atq u e am o re ince-

p tu m p e r s e q u a r, jarn s ic , q u em ad m o d u m an-

XIX

te a solitus sum p e ric u la facere p lan tas colendi, in h o c ipso p e rsis ta m , n e q u e nim is m a tu ra b o ed itio n em Floræ m eæ , o m n ia , q u æ cu n q u e in eam r e c ip ie n tu r , ad co n siliu m in s titu tu m exa- m in a tu ru s. A tta m e n , u t studiosis F loræ pa- triæ p atefiat conspectus q u id am e o ru m , quæ p ost editas illas P rim itia s in v en ta su n t, h u n c c e em itto in d icem 500 p la n ta ru m p h an e ro g am a- r u m , q u æ , paucis a liq u o t e x c e p tis, illi libro d esu n t 5 quibus ita a d ju n c tis , a m b itu m quasi e t n u m e ru m q u en d a m e a r u m , quæ lia c te n u s re p e rtæ sunt, p la n ta ru m p lia n e ro g a m a ru m cer- n e r e l ic e t j q u am q u am n o n om nia allata esse, scio 5 sed ex c itari volo alios ad stu d iu m inve- stigandi. Id e m cry p to g am as p lan tas ex lioc in d ice exclusi o m n e s , etsi to t liabeo in p ro m - p tu , u t , re c e p tis iis, vel te r ta n tu s fo re t libel- lus 5 sed eas in f u tu ru m a d d ita m e n tu m confe- ram . V eru m ta m e n , ne n u d a m ex liib erem enu- m e ra tio n e m , p a ssim , siq u a de g e n e ra tio n e p la n ta ru m q u a ru n d a m observasse m ilii visus sum , hæ c addidi$ tu m de synonym is n o n n u lla 3 et in ra rio rib u s p la n tis q u u m loca tu m p rim o s in v en to res notavi. N e q u e , quod p lan tas p lus sexagm ta, pro o rig in e sua ab h ac F lo ra alienas, re c e p i, ideo sev eru m ju d ic iu m su b itu ru m esse m e , sp e ro j n am p rim u m hæ asterisco notatæ su n t -7 deinde P rim itia ru m exem plo id fa cio ; tu m difficillim um est lim ite s p o n ere in te r ejus- m odi p lan tas in q u ilin as e t e a s, quæ in ru d e re a u t sem p er p ro p e h u m a n a s sedes re p e riu n tu r, u t p atea t, u tr u m indigenæ aint, nec ne 5 quales su n t ex. c. B a llo tc i n i g r a , M a r r u b iu m v u l - gcire, L e o n u r u s C a r d ia c a , Senebiera Coro—

n o p u s , Senecio v u lg a r is , A m a r a n th u s B l i -

tu m , X a n th iu m S lr u ig a r iu m , A r is to lo c h ia

XX

C le m a titis , In u lci P u licctrici, E rig ero n ca — n a d e n se , E r y s im u m o jjic in a le, S is y m b r iu m S o p h i a , N e p e ta c a ta r ia , P a s tin a c a s a tiv a , Æ lh u s a C y n a p iu m , C onium in a c u la tu m ; p lit­

r a C henopodia s ltr ip lic ia , p lu res species C ar- d u i. O ffen d u n tu r vero m in u s versati, q u u m p la n ­ ta m copiosissim e e t quasi sponte (id quod exi- stim a re c o g u n tu r) c rescen tem in v e n e ru n t,in v e n ­ ta m a u te m fru s tra in F lo ra q u æ ru n t. Q uare e q u id e m , re satis p e rp e n s a , lias p lan tas certo signo p ræ c e te ris distinctas re c ip e re cogito.

E lo r a m D a n ic a m a n te ceteras om nes ci- ta r e s o le o , q u u m p ro p te r icones a c cu rate fa- c ta s, tu m p ræ se rtim quod in m u lto ru m m a n i­

b u s est hoc opus. Ita ap u d nos R egio decreto in sin g u lis D ioecesibus e t D u c a tib u s a u t b in a a u t p lu ra ex e m p laria v o len ti cu iq u e p u b lice p a te n t, n e dom estico q u id em u s u , si quis vero stu d io f e r tu r , excluso. Quæ est p ro p ria e t p ræ c ip u a D aniæ la u s j q u u m n u lla te r r a alia eju sm o d i h a b e a t o p u s, quod sit ta n tæ m ag n i- tu d in is to tq u e c o n tin e a t ex om nibus S y stem a­

tis p a rtib u s p lan tas. E d itu r a u te m R egiis im - p ensis.

N om inibus p la n ta ru m ad ju n x i n o m in a eo ru m , q u i p rim i in v e n e ru n t a u t p ro p o su e ru n t, sive ea in re c e n tio rib u s S y stem atis ed itionibus a lla ta sunt, sive non s u n t; nec n isi raro, sicubi e rro re s a u t d u b itatio n es v ita re c o g e b a r, h an e re g u la m deserui.

S im ul hoc ad )icio , h e rb a riu m a m e u n a

eu m ipsa F lora, ad quam to tu m re fe ra tu r, ador-

n a r i, p u b lic e , p o st ed itam F lo ram , Kiliæ depo-

n e n d u m 5 quo, si q u id in dubio re liq u e r in t vel

d esc rip tio n es m eæ vel e a , quæ c ita v i, ipsæ

p la n tæ in sp ici possint.

XXI

D itissim am esse p ro n o stro coelo Slesvici atque H olsatiæ e t L a u e n b u rg iæ F lo r a m , quæ fere 1500 p h an ero g am as p lan tas co n tin eat, ne- g a ri nequit. Q uin r e p e r iu n tu r ap u d nos in m ajoribus sy lv is, im p rim is in p a rte o rie n ta li, p lantæ n o n paucæ , quas n o n n isi in ed itio rib u s regionibus, quales su n t m ontes H e rc y n ii, T h u - r in g ia , denuo in v e n ia s , fru s tra a u te m in vici- nis te rris quæ ras. E x em p lo s in t: Tussilctgo albciy C arduus h e te r o p h y llu s , r ig e n s , L u - zuict m a x i m a , P r im u la v u lg a r is (a c a u lis ), F e stu sa s y lv a tic a , C a m p a n u la l a t if o l i a , C on- v a lla r ia v e r tic illa ia , M e la m p y r u m s y l v a t i - cum , C h ry so sp le n iu m op p o s i l i f ol i u ni, C a r d a - m in e s y l v a t i c a , D e rita ria b u lb ife ra , V e r o n i­

ca m o h ta n a , R a n u n c u lu s la n u g in o su s ? E q u i- setu m T e lm a te ia et um brosum .

Subalpinæ p lan tæ ap u d nos in p alu d ib u s turfosis hæ r e p e r i u n t u r : S w e r tia p e r e n n is , E r io p h o r u m a lp in u m ; e t in la c u b u s h æ : Iso e -

tes la c u s tr is , C onferva æ g a g r o p ila f S u b u - la r ia a q u a tic a (fide W eb eri).

E x p la n tis , quæ p ro p rie d ic u n tu r se- p te n trio n a le s, h a sh a b e m u s, satis in s ig n e s : Cor-

n u m suecicam , L o b e lia m D o r tm a n n i, L a t h y — r u m p a lu s tr e n if Caricem c h o r d o r r h iz a m , B u x - b a u m ii, A r u n d in e m s t r i d a m , b a ltic a n i, f e — s tu c a c e a m , H o lc u m b o re a le m , Sch o en u m a l­

b u m , f u s c u m , T o fje ld ia m p a lu s ir e m , T h a — lic tru m s im p le x , R a n u n c u lu m r e p ta n te m , O r- n ith o g a lu m sp a th a c e u m , C a lliiric h e n a u c tu - m n a le m , L e d u m p a lu s tr e , A n d r o m e d a m p o l i - f o l i a m , C in clid iu m s ty g iu m , M e esia m u lig i-

n o sa /n , d e a lb a ta m , lo n g is e ta m , S p la c h n u m a rn p u lla c e u m , T illoeam a q u a tic a m .

Ad F loram m erid io n alem hæ species p er-

tin e n t: Senecio- sarcicenicus, P la n ta g o a r e n a - rici, M e n th a P u le g iu in , I s n a r d ia p a lu s tr is , P e e r sia o r y z o i de s , S c ir p u s ra d ic a n s , ovatus, F e d ia d e n ta ia , C am p a n u l a h y b r id a , M e la m - p y r u m a r v e n s e , C aucalis d a u c o id e s, n o dosa , S c a n d ix P e c ie n , T F a ld sc h m id tia n y m p h o id e s, E r y n g iu m ca m p e s tr e , C en ta u rea C a lc itr a p a , V e r o n ic a t r i p h y l l o s , ' C h æ ro p h y llu m b u lb o - su m , S c ir p u s tr iq u e te r , E u p h o r b ia C y p a r is ­ s ia s , p a l u s t r i s , D ic in th u s c a r th u s ia n o r u m , V e r o n ic a lo n g ifo lia et s p ic a ta , G r a tio la o f - fic in a lis , T r a p a n a t a n s , O enothera m u r ic a - ta , A lliu r n sp h æ r o c e p h a lu m , S a lp in ia n a - tanSy L u z u la F o rste ri, a lb id a , A th a m a n ta E i - b a n o tis.

I n D u n is nostris, id q u e in a re n a soluta, hæ n a s c u n tu r : R o sa sp in o sissim a , C ucubalus O ti—

tes , T rig o n e lla ornithopoclioides, J u n c u s p y g — mæuSy. S p e r g u la s u b u la ta , G a liu m p u s illu m , A i r a glauccL , A r u n d o a re n a ria eet.

In p a lu d ib u s n o stris atq u e eric etis tu rfo - sis ra rio re s hæ in v e n iu n tu r p la n tæ : A r b u tu s

U va U r s i, N a r th e c iu m o s s ifr a g u m , S c h e u c h - z e r ia p a l u s t r i s , S te lla r ia crassif'olia, E xctcum f i l i f o r m e 3 S p a r g a n iu m n a ta n s , J u n c u s l e n a —

g e i a , S c ir p u s f l u i t a n s , M y r ic a G a le , M c i- la x is L o e s e lii,p a lu d o s a , C o ra llo rrh iza in n a ta , S iso n in u n d a tu m .

In lito rib u s n o stris m u ltæ su n t et m axim e in sig n e s p la n tæ lito rales , q u a ru m lias a ttu lisse s u ffic ia t: C ram ben m a r itim a m , E r y n g iu m m a r itim u m , C ochleariam o fficin a lem , d a n i—

c a m , a n g lic a m , P is u m m a r itim u m , L o tu m

m a r itim u m , S ta tic e n L im oniuniy J u n c u m m a —

ritim uniy O en a u th en m e g a p o lita n a m , S a g in a m

m a r itim a m , C aricem ex te n sa m ? b in erva m , f u l -

va m , A t f i p lex p o r tu la c o id e s , p e d u n c u la tu m , litorcile, h a s ta iu m , la c in ia tu r n , S a lico rn icim ra d ic a n te m , S c ir p u m g la u c u m , r u j u m , p u n ­ ge n t em, A r u n d in e m a re n a r i a m , F h le u m a r e - n a r iu m , E ly m u m a r e n a r iu m , H o r d e u m m a — ritim u m , T r itlc u m ju n c e u m , K o c h ia m h ir s u ­ ta m , E e ta m m a r itim a m , B iip le u r u m te n u is s i- m um , A r e n a r ia m m e d ia m , p e p lo id e m , L e p i — d iu m la tifo tiu m , S o n c h u m p a lu s tr e m , A l t h æ - a m ojjicinalem , A r te m is ia m m a r itim a m , d l i p - p o p h a 'én rh a m n o id e m , Z a n le h e llia m p o ly c a r — p a m et m a r itim a m , N a ja d e m m a r in a m , eet.

L acus n o stri p u lc lie rrim is p lan tis aq u aticis p le n i s u n t, q u a ru m d u n ta x a t nom inabo duo illa insignia g en e ra P o ta m o g e to n is e t C haræ , quæ to t species a m p le c tu n tu r j tu m C e ra to - p h y l l u m dem ersum ac su b m ersu m e t A lls m a n a ta n s .

H æ c n o m in a scrib e n ti in m e n te m v e n it7 tiro n es m o n e re , u t a n im u m quam m axim e ad- v e rta n t et ad solum ac loci n a tu ra m , u b i quæ- q u e p la n tæ n asc an tu r, e ta d e a m p lu r iu m p la n ta - ru m so c ie ta te m , q u a so le a n t c o n ju n c tim cresce- re. Id qui fecerit, nova m u lta in v en iet, quæ vix ipse exspectavit. Ac n e quis hæ c a lite r , atq u e ipse volo, in te llig a t, exem pla n o n n u lla afferam : I n lacubus si in v e n itu r L o b e lia D o r tm a n n i, hæ p la n ta e com ites adesse s o le n t: Iso e te s l a - c u s lr is , L ito r e lla la c u s tr is , R a n u n c u lu s re—

p ta n s , S u b u la rla a q u a tic a (observante O edero), C onferva æ g a g ro p ila . Ad litu s in p aludo sis Ju n cu s m a r itlm u s sæpe d e p re h e n d itu r eu m O enanthe m e g a p o lita n a , Carice e x te n s a ,E r y - th r æ a l i t or o li. I n ericetis paludosis E x a c u m jillfo r m e fe re sernper eu m Jurico T e n a g e ia ,

C e n tu n c u lo m in im a , R a d io la m ille g r a n a , G e n -

XXIII

XXIV

iia n a p n eu m o n cin th e, S c irp o cesp if oso, S ch o e - no albo r e p e ritu r. In sylvis l l e x a q u ifo liu m n a s c itu r u n a cu m A r o m a c u la to } E p ip a cticle N id o a v is , L a tifo lia , F e slu c a s y lv a tic a , E l y - m o eu ro p æ o eet. eet.

S p e c ta n t hæ c ex em p la ta n tu m n o stras e t finitim as reg io n es ; sed eodem m odo suas quod- q u e solum fe rt p lan tas. Quo f i t , u t ex p la n tis sæ pe div in are lic e a t, quæ sit soli n a tu ra .

P o strem o o m n ib u s, qui n o v e ru n t e t am a n t F lo ra m p a tria m , au cto r sum , u t largissim am ,quæ D u c a tib u s no stris in e s t, p la n ta ru m co p ia m e x - p lo r e n t, m eq u e p la n tis e t observationibus ad- ju v e n t, quæ ita ac cip ia m , u t d a to ru m n o m in a n o n so lu m g rato anim o p ro s e q u a r, sed etiam ho n o rificæ m em oriæ causa litte ris dem andem . E t a d h o rto r q u id em m ax im e ad stu d iu m verna- c u la ru m p la n ta r u m , u n a m viam re c ta m existi- m an s e a m , q u a quis su is o c u lis , suo ju d ic io in sp o n tan eis p la n tis u ta tu r.

E x tra D u c a tu s a u te m si cui v id e b itu r esse in lioc libello a liq u id a lla tu m , quod sit deside- rio d ig n u m , e ir o g a tu s p r o viribus lib e n te r p ræ ­ bebo. S im u l m o n e o , m e n o m in e h o rti bota- n ic i K iliensis ta m exsiccatas p lan tas q u am se- m in a e t vivas p lan tas cu m aliis p e rm u ta n d a of- fe rre , d a tu m q u o d cu n q u e g ra to anim o e tin s p e m re fe re n d æ g ra tiæ accep tu ru s.

H æ c u t benevolo anim o a rn e su n t conscri- p t a , sic u tin a m b enevole ab aliis le g a n tu r. At- q u e u tin a m sem p er a u g e a tu r eo ru m n u m e ru s, q u i am o rern et in d u stria m suam om nem in hoc stu d iu m o rn a n d u m a c lo c u p le ta n d u m co n feran t.

E. F. N o 11 e.

D at nm in b o r to hotanico ITafmensi, mense Junio anni 1826-

Classis I.

M O N A N D R I A.

Monogyni a .

Scilicornia radicans

S. C anlesublignoso; basi ra d ic a n te , genicnlis compressis em arginatis; internodiis cylindraceis, spicis oblongis, iloribus diandris.

Engb bot. tab. 1691*

I n argillaceis extrem i litoris m a rin i, quod e ste x tra moles m ari oppositas (Aussendeiclie) D it- marsiæ septentrionalis.

F lo re t mense Septem bri.

E x tern u s totius plantæ liabitus diversus est a S. herbacea, quæ , quamquam et ad Germanicum et ad Balticum m are form is qnam maxime variis in v e n itu r, sem per tam en m inor est S. radicanti, neque nnquam tam lignosa tam que tenuibus et p orrectis in te rn o d iis; sunt spicæ quoque longio- res et tenuiores. U tru m re v era perennis sit rad ix S. radicantis, nec n e , dijudicari a me non p o te rit, priusquam sæpius bane plantam obser- vavero.

Post cogito descriptionem edere structuræ fru ctu s, quain in vernaculis specc. com peri d iv e r- sam esse ab ea 7 quam G æ rtnerus de F ru c t. 5c

Sem. 2 p. 210 in p ereg rin a specie S. strobilacea descripsit.

Classis II.

D I A N D R I A.

Monogynia.

2.

S y r in g a v u lg a r is

3. C ircæ a a lp in a i,.

C. Caule g la t er rim o, foliis cordatis acuminatis d e n ta tis, capsulis clavatis.

P e r tres D ucatus onmes frequentissim a in lramo frondacea sylvarum m ajorum .

D elineata est accuratissime in tab. 1321 Floræ Dan.

Q ui n u p er v o lu e ru n t, lianc non esse speciem, sed varietatem m ontanam C. lu te tia n æ , iis non assentior; nam fructus C. lutetianæ id sibi p ecu - lia re lia b e n t, quod sunt form a ovato -g lo b o sa ; ne afieram cetera o m n ia, quibus diffcrant flores, fo lia , universæ denique plantæ stru c tu ra . Jam v ero si clima effecisset, u t ex C. lutetiana v a - rie ta te quadam existeret C. a lp in a , quid est, quod hæ duæ vel tres species apud nos una ex eodem solo nascantur ?

4.

C ircæ a in te rm e d ia

A pud nos p e r tre s D ucatus omnes obvia, m i­

nus tam en frequens quam utraque superiorum . Speciesne sit hæc p la n ta , an modo varietas a lteru triu s su p e rio ru m , nunc in medio relinquo.

F lo res m ajores su n t, quam flores C- lutetianæ ,

fructus mi nor es magisque oblongi; statura autem et fo liis C. a lp in æ sim ilior est.

5

. V e ro n ic a sp ic a ta

.

R a r o o b v ia, u t in rip a Albis altiore in ter Altonam et Flottbeck.

6. V e ro n ic a p r o s tr a ta

.

I n ericetis quibusdam in te r H am burgum et L auenburgum a P rof. Lelim anno deprehensa j et legerat jam D r. M ossier ad eandem urbem .

7

. V e ro n ic a B u x b a u m ii

V . f i l i f o r m i s Auct. non L . — In agris ante p o r­

tam Lubecæ Burgensem . T V o lf

8. V e ro n ic a p e r e g r in a E.

Adest in lierbario Fliiggeano, ad A lbim prope H am burgum leeta.

9

. U tr ic u la r ia in te rm e d ia

Frequens in paludibus E ppendorfensibus ad A lste rk ru g , ad A ren sb u rg , ad K lein g riin au , ad F o rtk ru g in D uc. L au en b u rg en si, nec non in Slesvico ad A ppenrade aliisque locis compluribus.

P ro p ag atu r et hæc et ceteræ duæ species, U.

v u lg a ris et m in o r , apud nos fere non nisi p e r P ro p a g in es. N am quo tem pore deflorescit, r a - mus term inalis gemmam p ro tru d it, quæ sub a u - ctum num sensim accrescit in m agnitudinem pisi au t fabulæ. Quo magis autem hæc gemma c re - s c it, eo magis em oriuntur folia plantæ røaternæ, ita u t hæc interdum jam Augusto mense p rorsus destructa s it, excepta gemma te rm in a li, quæ etiam nunc apta est ten u i filo fusci coloris, quod lilum tam en alio modo nullo eum fundo paludis^

cui inest p la n ta , cohæret. Exsiccata palude^

hæc gemma in limo rem anens, m ultis variisque

( 1 *)

rebus iilcidéntibus co o p erta, oculis liostris sub- tra b itu r. Sccl quum iteru m in u n d atu r palus, gem m a, nisi fo rte A n is sit alienis corporibus o b ru ta , ipso auctum no in aquæ superficiem fe r­

tu r , ibique natans sæpe iterum folia m ittit, p ro - creatque denuo gemmam term inalem , quæ quo serius n a sc itu r, eo m ajor fit plerum que. Ea, postquam m agnitudine parvam nucem æquavit, plane disjungitur a planta m atern a, quæ deinde p u tre d ia e solvitur. Plane plantæ naturam p er duas biernes o b serv av i, sem perque aquæ libere innatantem rep e ri. Sed quum aquæ superficies gelu concrescit, deorsum in funduin lab itu r.

M artio autem et A p rili m ensibusin aquæ superfi­

ciem elata totam longitudinem suam explicat, quo facto paulatim et folia naseuntur et sin gul i ram i dependentes am pullis obsiti spiraliterque in v o - lu ti. - E t bi quidem ra m i, qui sine dubio ra d i- eum loco su n t, quamquam deorsum pendent, nullam tam en eum fundo p a lu d is, in qua cst p la n ta , com m unitatem b ab en t; ita, u t bæe planta Mon minus quam L e m n æ species S a lv in ia n a ta n s, R ic c ia n a ta n s , d l d r opanda pesiculosa existim ari possit esse vere libera sive n a ta n s. Ineuute m ense J u n io , postquam ad m agnitudinem 6 aut 8 pollicum p e r v e n it, genimas a g it, quo facto sin ­ gularis suæ generationis orbem rep etit.

U tric u la ria p u lg a ris et m in o r omnino eodem modo p ro p a g a n tu r, nisi quod in U. p u lg a ri ma­

jores sunt gemm æ, in TJ. m inore m ulto m inores quam in U. in term ed ia ; et re p e riu n tu r in terd u m gemmæ U. p u lg a r is , quæ diutius adbæ reant r u ­ dim ento plantæ m aternæ ; neque babent U. pul­

g a r is et m in o r ram os am p u llifero s, ab reliquis

distinctos, sed in eodem ram o et ampullæ s u n te t folia. T res has species omncs non solum jier duos aunos sub divo o b serv av i, sed ex gemrnis, mensibus N ovem bri et D ecem hri collectis , domi p erpetuo recentes plantas e lic u i, quæ tam en Hores nullos ediderunt. C eterum H ayneo has gcmmas propagines vocanti omniuo assen- t i o r , q n ia , quod summa cum fiducia conten- dere possum, plane a m atre disjunguntur.

E st autem hæc propagatio in aquaticis plantis m ulto frequentior, quam vulgo putant. Qua de re aliis locis , u t in M y r io p h y llo } C eratophyllo, H y d r o c h a r ite , L o b e lia , L.em na eet. similes o b - servationes proponam .

— 5 —

Glassis III.

T R I - A N D R I A.

Mon ogy n i a-

10. V a le r ia n a sy lp a lic a

.

Schm idt F lo ra Boemic. Cent. 2- No. 102.

V . P h u H oppe. Taschenb. 1801- pag. 91- N o n satis liq u e t, u tru m hæc p ro p riam spe- ciem efficiat, an existim anda sit esse varietas V . d io ic æ , a qua et duplici m agnitudine et h erm a- phroditis lloribus et foliis caulinis, quæ foliis V . o jjicin a lis plane similia s u n t, discernitur.

R eperi eam in paludosis Piinsdorfensibus apud Itzeh o am , et ad Schlagsbriicke prope R a tz eb u r- gum.

11. F ed ia d e n ia ta

.

12. Schueaus J'uscus

,.

P e r tres D ucatus orrmes sæpe obvia cura Schoeno a lb o ; præ sertim frequens in occiden- tali p arte Holsatiæ et Slesvici inque ipsis adeo in su lis, quæ occasum sp e c ta n t, u t in Rom.

Schoenum n ig ric a n te m L . a W e b e ro in D u c ati- bus deprehensum , popularibus m eis, qui denuo in v estig etu r, vehem enter connnendo.

S c ir p u s p a u c iflo r u s

.

F lo r. D an. tab. 1862.

In omnibus D ucatibus non r a r u s , p artim in ericetis pal udosis, p artim ad litus m arinum .

S. p a u c iflo ru m sive bæ othryon E h rh . a S.

ca m p estri R otb. ita se ju n g ere , u t sint duæ spe­

cies , naturæ p rorsus repugnat. N u p er quidem stylo S . b æ o th ryi basis bulbosa, quæ desit S%

c a m p e s tri, adscripta e st; ea vero neque in liac neque in illa re p e ritu r.

M inor liujus plantæ fo rm a, quam R o th n o - m ine S. cam p estris n o ta t, ipsa est E h rlia rti S.

b æ o th ryo n {p \ry to ^\ij\a c .No. 31), u t vel n o m en ip - su m d o cet; m ajorem formam E lirh artu s non vide­

tu r no v isse! E tiam rad ix , quam in m inore form a fibrosam, in m ajore repentem esse v o lu n t, i n u tr a - que similis e s t, quam equidem proclivis sum u t d i- cam esse fibrosam , in terd u m viticulosam.

S c ir p u s m u ltic c iu lis

.

E ngl. bot. 1187- F lo r. D an. fase. 33 inedit.

In arenosis palustribus insulæ Rom.

N u lla est fere in te r vernaculas species, in qua agnoscenda tam sæpe sit peccatum , quam in hac, etsi notas håbet satis definitas; sunt enim h æ :

1) C rescit cesjiitis in m o d u m , pæne u t S . ce- sp ilo su s ; nunquam repentem håbet radiccm , sed fibrosam validam.

7

2) V aginæ , quæ culm orum bases am plectun- t u r , sm it tr u n c a tæ , la tera liter apicula- tæ, validis nervis in stru c tæ , in terq u e n e r - vos parvis panctis ru b ris em inentibus d i- stinctæ.

3) Spica magis paucillora et laxa, quam in S. p a ~ lu str i ; densior tam en quam in S. pciucijloro.

4) Squamæ angustiores magisque obtusæ quam in »S', p a lu slr i.

5) Infima squamarum , quæ spieam am p lccti- t u r , apice est emarginato.

6) Sem per liabet tria stigm ata, qua re similis est S. p a u ciflo ro .

7) Semina s u n t, propem odum u t in S . p a u c i- Jloro , triangularia , angustiora quam in S.

p a lu s tr i, nitida atque cæsio colore, p e rsp i- cuå sty li basi n ig rå et bulbosa ^ setis n o n - liullis asperulis et fuscis circum data.

C erti niliil citari p o te s t, nisi Smith Compend.

F lo r. B rit. p. 9* et Englisli F lo ra I. p. 64.

15.

S c irp u s u n ig lu m is

.

In Ilo lsatia et Slesvico ad litus m arinum . N o n - dum lianc tanquam p ro p riam speciem s i u e d u b i t a - tione adm ittere possum, quæ nim ium S .p a lu s tr ia f - fmis esse m ihi videatur. E st hæc planta, quæ in col- lcctionibus vulgo definitur nom ine S. m u ltic a u - lis. D elineata est in F lo r. Dan. tab. 1 6 7 , ubi

i

v o catu r S. a cicu la ris • suntque antiquiora syno- liym a : S. rnulticulm is H ornem ann. Plantelæ re ed. 2 p. 41 et <6’. ten n is Sclireber. F lo r. E rla n - gens. p. 159-

1 6

. S c irp u s o v a tu s

P luribus locis p e r Duc. L auenburg et J lo lsa -

tiam in piscinis aqua vacuis.

F lo r. D an. tab. 1801.

17.

S c ir p u s n a n u s

O b tin et m edium locum in te r S. flu ita n te m et a c icu la re /n , nisi cjuod fructus setis circum datus e s t , quæ setæ S. J lu ita n ti d esu n t, in S. cicicula- r i, quum in Suecicis tum in B erolinensibus spcci- m inibus, adsunt.

18.

S c ir p u s f l u it a n s

In oznnibus D ucatibus liaud rarus.

F lo r. Dan. tab. 1082.

19.

S c ir p u s r u fu s

Mon raru s in Ilo lsatia et Slesvico ad Balti - cum et Gerznaziicum mare ; ubi v ariat in te r m a- gnitudinem duarum et sedecim pollicum . A pud nos nulla babet vestigia setarum cirea sem iu ap o - sita ru m , qua re statim discernitur a S. caricino Sclzrad. F re q u en ti e rro re varietatcm parvulam S.

c a r ic in i ad litus m arinum crescentem p ro hoc no ­ stro sum unt.V ult Cel.Bernlxardi, S c irp u m L ifo liu m

^W allroth. (Sched. critic. I. p. 27) tantum m odo v a - rietatenxhujusplantæ esse. A ttam en ex descriptione W a llro th ii Fliiggeana planta diversaesse v id etu r.

20. S c ir p u s g la u c u s

.

F requens ad lito ra H olsatiæ et Slesvici, ad salinas Oldesloenses , ad A lbim et Eidoram . S y n ­ onym a hue p ertin en tia sunt S. holoschæ nus Oed.

F lor. Dan. tab. 454 et S. Tcibernæ m ontani Gmelin.

F lo r. Baden. I. p. 101.

O ed eri p la n ta , quæ ab ipso V ahlio, Enum . 2 p. 2 6 4 , perperam ad L iu n ei S. holoschæ num ci­

ta tu r , sine u llo dubio est S. g la u c u s S m ., quod

9

in loco'ipso ad T y cb o p o lin , qui ab Q edcro in d i- catus est, facile m ibi persuasi.

Certum e s t, Gme.lini nornen ex e rro re q u o - dam pro fe c tam esse, quum J u n cu s s. S cirp u s m e­

d ia s T abelnæ m ontani v ix ad ban e, sed p ro p ter angulatum culmum ad sequentem speciem p e rti- lieat; neque adeo in sylvis crescat, u b i p o n itu r a T abernæ m ontano, qui etiam de colore p e r - quam insigni m entionem nullam facit. Vid. T a - bernæ m ontani K råu terb u cb I. p. 566 No. 5.

2 1 .

S c ir p u s trig o n u s

S. trig o n u s R otb. N eue B eytr. I. p. 90.

Ad A lbim et Eidoram .

Syuonym a sunt: S. ca rin a tu s Sm itb Engl.

bot. 1983. S . D u v a lii H oppe in Sturm . F lo r.

D eutscb. fase. 36 et M ertens et Kocb F lo r. Deutscb.

I- p. 435. J u n c u s s. S cirp u s m edias T ab ern æ - montani.

F lo r. D an. tab. 1743.

22. S c irp u s triq u e te r

,.

Ad Albim et Eidoram .

Synonym a s u n t: S . m ueronatus ITost. Gram.

3 p. 44. tab. 6 6 ;

s.

23.

S c ir p u s p u n g e n s

Ad Albim a D uc. L auenburg usque ad ostium ejus fluvii.

V abl. E num erat. plant. 2. p. 255 fid. berb.

Vablii.

Synonyma sunt: S. m ueronatus Ebrbart, Gram. No. 2. S. triqueter R o tb . NeueBeytråge I. p. 91 et Flor. Dan. tab. 1563- S. triqueter Smitb. Engl. El. I. p. 60. S. R o th ii H oppe in

Sturm . F lo r. Germ . fase. 36. M ertens ct Kocli F lo r. Germ. I. p. 437-

Qui lxas ultimas species in ipso loco perseru- tatus erit, is, licet in collectionibus simillimæ sibi videantur plantæ, vix dubitabit, quin justas efficiant species.

S . g la u e u s omnium maxime S. la cu slri affinis est, sed radice et genitalibus certissime abborret.

Scirpus trig o n u s babet culnnun trigonum,

- triq u eter - - triangularem s.

tricarinatum p u n g e n s - - triquetrum.

Priorum utriusque spiculæ modo sunt sessiles, modo peduneulatæ; in tertia specie semper sessi­

les sunt. S. trig o n u s radicem babet validam, li- gnosam , repentem ; uterque autem reliquorum magis cbordæformem radicem babet. S\ trigono involuerum spatbæforme simile pæne est atque S.

la c u str i, ad quem etiam universa bæe planta pro- pius accedit; sed uterque ceterorum involuerum babet in triangulare culmi aeumen exiens. In tertia specie duplo longius est quam in secunda, eademque ratio est foliorum radicalium, quorum plura adsunt. Squamæ sunt S. p u n g e n ti nitidæ ac badeæ, et nervo admodum eminenti, qui in muerone desinit, trajeetæ. Priores illæ duæ spe­

cies semen babent setis circumdatum, qvæ setæ S . p u n g e n ti prorsus desunt. Ac mibi quidem bac ipsa re, quæ a nullo scriptore commemorata est, tanto iirmius constituta bæe species videtur.

Est id autem in dubio, utrum species Com- mersoniana ex Insula Franciæ, quæ in herbario Vahliano juxta posita est, liuc pertineat, necnej nimis est enim id exemplum maneum, cui qui-