• Ingen resultater fundet

Nec titulus fine traditione, nec traditio fine titulo do

In document Digitaliseret af | Digitised by (Sider 34-57)

<*g ) O C §»

§. XX.

Reli&o nunc argumentode contra&ibus, inatiud

Scho-\

* § ) O (

Scholion i.

Plerumque quidem in acquifitione deriuatiua traditio ne- ceflaria eft adacquifitionem dom inii, vel vera, vel ficta etfym - bolica. Aliquando tam enet finetraditione ipfo iure tranfit do- roinium , veluti in legatis, l. 6 4 .defurt, l. 8o. de legat. & fideic.

lib. 2. in iudiciis diuiforiis §, v lt¥ Infilt, de ojfic, tud, in commitfis /, 14. de publican,

Scholion 2.

Valde dubito recentiores philofophos MODVM ADQVI- RENDI DOM1N1VM definientes: Fattum legibus conueniens, quo dominii reddimur participer T1TVLVM vero: lpfarn legem vel ra­

tionem acquifiti dominii in lege fundatam, bene mereri de lCtis.

JSicuti enim diftin&io haec inter titulum et modum acquirendi iuris ciuilis eft non naturalis, conformata vnice ad do&rinam iuris Romani, praeter contra&um dominii translatiuum tradi­

tionem rei exigentis, ita memoratae iftae definitiones difcrimen inter vtramque dominii cauflam indigitantes, fenfum iuns ci­

uilis explanant nequaquam. Scilicet, vt fyllogiftice res illis cedat, in occupatione, v. gr, ope huiusmodi ratiocinii domi- nium adquiri docent: occupans fit dominus (ecce titulum !) T i- tius rem occupatiit Chic modus eft adquirendi.) E. Titius eft do- minus rei: fedincongrue illi ex acquifitione originariaexemplum afferunt eolluftraturi differentiam inter titulum et modum ac­

quirendi, In originaria enim inter vtramuis dominii cauftam nihil intereft. Praeterea maior propofitio exempli allati, quae titulum exhibebit feu rationem legalem dominii acquirendi, ad mentem iuris ciuilis non titulum fiftit, fed modum adquirendi;

minor autem nec titulum nec modum acquirendi, fed fa£lum aliquod fingulare. Aliud autem, ft placet, ob oculos tibififte cxem plum , hauftum ex adquifitione deriuatiua, cui foh con- gruit diftinftio ciuilis inter titulum et modum acquirendi, vt inde cognofcas, num genuinae fint illae, quae philofophis pla-cent, definitiones, Per formam denuo fyllogifticam vt

diftm-cte

/

— —

______ __________) ° ( ______ 3 > 7

fte hane rem explanem us, de modo acquirendi deriuatiuo tale formandum eft argumentum generale: Quicumque dominus rei%

praeuio contraciu dominii translatiuo rem fuam transfert in pojfejfio•

nem alterius, ille dominium rei fuae in alterum deriuat, cor.fequen- ter ejficit, v t alter adquirat fibi dominium rei. Titius praeuio con-traciu dominii translatiuo rem fuam transtulit in pojfiejfionem Meuii.

£ . Titius dominium rei fuae deriuauit in Mevium, atque ideo ejfe*

d t, v t Meuius acquifiuerit fibi dominium. Si nunc iterum dlxe- ris, maiorem propofitionem huius argumenti, quia legem fiftit*

titulum indigitare, in[minore autem , quia faftum exhibetur fingulare, contineri modum adquirendi: omnino aberras a ve­

ro fenfu tituli et modi adquirendi, qui iuri ciuili conformiseft.

Maior re vera propofitio et titulum compleftitur et modum fi- mul acquirendi, minor haec iterum neque titulum , nec m o­

dum acquirendi, fed faftum aliquodfingulare. Modus autern acquirendi faftum denotat generale potius ac fingulare. G e­

nerale d ieo, quia vi legis Ciuilis praeter titulum ad acquifitio- nern dominii aftus traditionis in genere neceflarius eft. Deni­

s e vt breui me expediam , oppido falfum id eft, titulum fo . lum complefti legem et modo acquirendi indigitari fingulare faftum . Vtraque caufta dominii tam remota, £ titulus, quam proxima f modus acquirendi, lege nititur de dom inio, vi fa- f ti ahcuius lege praeferipti, acquirendo. Alterum faftum eft contraftus dominii translatiuus, alterum traditio rei. Hoc au- tem faftum vtrumque concurrere debet, vt iuxta formam iti- ris ciuilis dominium rei legitime tibi adquiras,

§• XXL

Res naturaliter, non homines dominio obnoxii funt. Miraberis igitur in iure R. eo vsque pafuifle po- teftatem patriam et dominicam vt filii patriae pote- ftati fubiefti, aeque ac ferui, rebus mancipi annume- rati, proprietati fubefTent dominorum et patrum. Vn- de effeftum id eft, vt in commercio eflent,, vendi

pos-D

2

fent,

+% ) O ( _________

fent, quocumque modo alienari, imo occidi. Si di- xeris principia haec efie iuris ante-Iuftinianei: regero, ne in Iuftinianeo quidem obliterata prorfus efie vefti- gia iuris iftius antiqui. Aeuo quoque Iuftiniani fubfti- terunt iura dominorum in feruos, fi licenriam excipias libere et impune faeuiendi in corpora feruorum. Ho- dieque pater, peculiis exceptis, per filium adquirit,

U 2. L p er quas perj. 1 . IO. §. S* b ff* de rer . acq. dom . / 6. Cod . de bon. quae lib ., vindicare poteft filium,

1

1.

'§. 2. d. R. V. 1 . 14. jf. 13- 38- de fu r t. ( cuius rei exemplum elegantiflimum fuppeditat PETR. AEkO- DIVS, I&us olim apud Gallos celeberrimus, vindicans filium fuum , inuito patre in focietatem Iefiiitarum ab- euntem , vid. LEYSERI ad Pand. fpec. X V II. med . I.

Etiamdum liberi in poteftate patris tempore mortis ita conftituti, vt in alterius poteftatem reeafuri non fint, font haeredes fui et necefiarii §. 2. L de baered. qual. cJ

d if. $. 2. I d. baered. ab inteft. haereditatem fibi dunta*

xat delatam ad omnes transmittunt haeredes fuos et extraneos* /. ip. Cod, de iur. dehb ., carent beneficio repudiandae haereditatis §. 2. In ft. dbaered. quaL /. 57*

f f , d, acquir, vel omitt. baered,

§. XXII.

DOMINI VM disponendi de re noftra pro atbitrio. ALIENATIONEM dicimus omnem atlum , per quem dominium tra n sf er tur in aliuml.l. Cod.de fund dot.

Quum vero disponat de re fua, quicunque rem alie-

n a t, ex notione dominii prono alueo confequitur, nos

vi dominii gaudere facultate rem noftram pro jubitu

alienandi, Qt fuae quidem r e i, ficut refcripfit

ImP.CON-________________ *§_ ) o §<►_______________ 2£

STANTINVS

1

.

2 1

. Cod. mand. vel contra, quemlibet mo­

derat orem ejje atque ar bitrum. Quoniam facuitas de re noftra libere disponendi nobis reii&a non eft, nifi con- iunéta fimul fit cum iure excludendi et arcendi alios ab vfu rerum noftrarum, fequitur porro, re noftra, noftris nift aufpiciis, fine iniuria, potiri neminem pof- fe. Manifefta hæc funt et omni exceptione maiora iuris naturalis praecepra. In iure tamen ciuili accidie aliquando , quod dilerte fatetur IVSTINIANV 5 , v t qui dominus rei J it, alienare non po/fit , et contra , qui dominus non J i t , alien andae ret pote/l at em habeat, prtnc. Injl.quib #

alien. licet. Certis alicubi perfonis, licet rerum fua- rum dominis interdicit facultatem iure naturali eom*

petentem, de re fua disponendi eamdemque alienandi;

pupillis nimirum , quamuis infantia maioribus, qui nullam rem fine tutoris ainftoritate alienare poftunt

§,24 Lquib.alien.lic. Imo fi res immobiiis pupillorum alienanda eft , fi debitum pupillare foluendum , ne quidem fufficit au&oritas tutoris, l. i. ir. d. reb.Jin. decr.

non alien. 1 . 2 j. Cod. de peric. tut. et curat. Nec non md- r ito , qui, licet dominus fif rerum dotalium, l.zpq.Cod, d. tur.dot. et Lp. Cod. de R.V. (quod dominum ciuile di- cunt Do&ores, naturale autem, quod vxori competit) attamen fundum dotalem , ne confentiente quidem vxore, alienare poteft vel oppignorare l. vn. §, i j . c. d.

rei vx. atf.pr.I. quib. alien. Itc. Alicubi non domino fa­

cultatem tribuit rei alienandae et in alium transferen- dae, id quod cernere licet in creditore diftrahente pi- gnora §. i. I. c. Nonnunquam fine confenfu domini ius pignoris tribuit in re aliena, Viå.lib. X X .ff.T it.l, et IL Imo vero iure ciuili dominium rei tuae

acqui-D 3 rere

) o ( _ § > _______________

rerejpoteft alius, nullo licet tuo accedenre confenfti.

Vfucapio nimirum , quam impium ihiquorum bomimtm praefidtum ipfe IVST1NIAMVS nurrcupare non dubitat

N o v.p .f illa eft, quae beneficio poffeflionis diuturnae non domino dominium rei alienae acquirit.

Scholion.

Fjequentior quidem eftldlorum mimerus, qui iuri naturae vfucapioncm aflerere contendunt; attamenneque nulli funt, nec do&rinaelaude ignobiles, eam ex do&rina iuris naturalis prorfus exterminantes,fclicet: S ^ I H a C0 CCEI1,GLAFEY, HFINECCI- VS, l’ETRVS PVTEANVS, DARIES, LANGEMACK, et proxi- mo quidem anno FR1D.CHR1ST .del a KOCHE GALL1CH0 N in difj.in qua demonfratur, praefcriptionem non ejfe iur.nat,, fub praefid.

W. 10H. FRN. G V N N hR l eandem te lam pertexere fategit. Vr- gent nimirum nec expreflum, nectacitum, vel praefumtum con- fenfum prioris domini in tutamen et propugnaculum vfucapionis re£le allegari. Quippe quum in vfucapione non voluntas do­

mini refpiciatur , fed diuturnitas poffeflionis; diuturna au- tem poffeffio etiam fi non interruptn , tale non eft fa£lum , vnde cum ratione fufficiente ad confenfum domini vel maxime fcientis concludere liceat. Addunt voluntatem derelinquendi vel alienandi rem fu am , quam priori domino tribuunt, vel ideo improbabilem , quod vi brocardici vulgaris, nemo rem fuam iattare praefumatur. Deficiente autem voluntate derelinquendi rem fuam aut in alium alienandi, nullum locum effe conclu- dunt acquifitioni vel originariae vel deriuatiuae, confequen- ter fundamentum vfucapionis in iure naturae fruftra perquiri,

§. XXIII.

Quaeritur num teftamentifadbio fit iuris naturalis?

id eft, num , pofito et introduBo a genere humano rerum dominio , domtni ex natura dominii potefiatem habeant res fuas relmquendi aliis per tejlamentuml hac ratione flår

tum

) O ( g«*

tum controuerfiae format B. THOMASIVS in difp.de orig.fuccejj. tejlam: §. VIII. Grauiftimae, fi rede iudi- co, fnnt rationes, quae ab affirmante fententia ani- mum abducunt. Ita enim ratiocinantur, qui in nega- tiuam transeunt: Caujfa dominiorum eft vtilitas quam quis ex rebus exterms fin gulav i tev et priuatiue percipere pojfit:

Verba funt KoHLERI Exerc, VII. lur . nat. §, Klpg. Res autem dominio obnoxias et comtnoda ex vfu rerum redundantia , quum ad fortém praefentis vitae huma­

nae accommodata fin t, transire fub ipfum transitum ad mortern, et vna cum morte domini emori nemo dubitat. Cefiante igitur caufla ceflat effedus; ceftan- tibus nimirum poft mortern domini emolumenris qui- buslibet ex rerum dominio percipiendis, ipfum quo- qne dominium et effedus dominii non poterunt non ceffare* Vrgent porro declaratam in teftamento vo- luntatem teftatoris, veram nequaquam efficere, quae naturaliter fubfiftere poffit, alienationem. Duas po- tiftimum afferunt affertionis fuae rationes* Prima m i­

hi erit , quia in omni alienatione duorum , et rem transferentis et translationem acceptantis voluntates et confenfus reciprocus confpirare debent, in teftamen- tis autem fola refpicitur teftatoris voluntas, imo poft mortern quoque illins haeredi liberum eft, adire velit haereditatem, an repudiare* Altera : quod teftamen- ta ad dies vitae ambulatoria fint, id eft, rnutabilia et reuocabilia, ita vt teftator plenifiimum fibi ius in omnia fua bona fine vlla diminutione retineat, vnde decantatiffimum illud apud Icfos inueterauit axioma:

haereditatem non ejjc vinentis . Alienatio autem quia veram indigitat dominii ab alio in alium translatio­

nem*

MM6

32________ _ ^ *% J 6 ( g » ________________

nem , atque adeo in perfona, in quam res transfertur, dominium ponit per alienationem veré quaefitum, igitur nec teftamentum dici poteft alienatio. Obiici- unt quidem aduerfarii ad dies vitaé nihilo fecius natu- raliter fubftftere ius dominii, quamobrem in mortis articulo de rebus noftris disponere poftumus, quippe quum vltimumquoque vitae momentum ad vitam per- tineat. Sequamur igitur aftumtionem hane et finga- mus dispofitionem feftamentariam , quae in vltimo vitae articulo vim et ftabilimentum fortiatur; attarnen fi teftamentum fitvere fiedieftum, illud in ipfo quoque vitae exitu ambulatorium erit; falua enim et incon- eufla manet, donee fuperfumus libertas mutandi vo*

luntatem , nec prius velle definimus, quam fpirare, vt nihil dicam in articulo mortis cejpire vtilitatem ex domi*

nio rerum , quae refponfio eft b. KOEHLERI /• c. eodem itaque temporis momento exfpirare dominia et iura illis an -

nexa , et ex confequenti ius transferendi rerum dominia in alios. Enim vero etiam fi dixeris alienationem in teftamefttifa&ione intercedere iure naturali per- fe&am et numeris omnibus abfolutam, nihilominus teftamenta vel ideo iuri naturali repugnant, quod facultas illa disponendi de rebus noftris pro arbi- trio , quam dominium nuneupant, vltra cauftam dominii introdu<fti patere non p o ftit, patet autem vltra naturalem cauftam dominii,. vbi teftator de do- minio boriorum poft mortern disponens, efte&um do- tninii extendit vltra definitos limites, quos vtilitas ex dominio rerum percipienda conftifuif* Ex quo con*

fta t, vt fi quam vltimae volurttates firmifudinem ad-

ipifeantur , id fola lege euenire cenféndum f it, non

___ _________________ « 8 ) o f % > __________________3*

narurali ac necefTaria, fed ciuili ac voluntaria. Cou- fer praeter THOMASIVM etKOEHLERVM ll.c. EDM.

MERILLIVM obferuat. lib. VIII. cap. X X V , GVNDLIN- G1VM de Principe haerede ex tefl.civ.cap.i, IO.GOTHO*

FR.

d e

COCCEIIS dijj. de tejl, Princip. Part.

1. § ,

22,feq.

SAM.

d e

COCCEII iur.civ.controv.lib.XXVIII, T it.I.q u t.

HEINECCIVM de teflamentif, iur. Germ. ar cl, limit, cir*

cumfcr. § 3>feq, HENR, ERN..KAESTNERVM in lur.

N at, et Gent . Cap, X I I I, i, 2,

Scholion.

Difficultates fibi n e d u n t, quas vix elu d ari valent, qui- cunque teftamenta cum jurif naturalis principiis in gratiam reducere moliuntur. Sunt nimirum, qui in extremo vitæ årti- cu lo, quod per totum vitae teftatoris curriculum fruftra perqui- Tunt, praefidium quaerant. GOTHOFR. GUIL. LEIRN1TIVS, vir acutiftimi ingenil in nova methodo Iurisprudentiae pag, ?6.fe q , vt remedium fifteret teftamentorum ftabilitati applicandum, mortuos vere teftatores rerum fuarum dominos manere, atque relidos ab illis haeredes tamquam procuratores in rem fuam confiderandos efte finxit, confugiens ad animorum immortali- tatem , vt perdurare videatur voluntas mortuorum. Sed fid i-ombus huiusmodi nodum fecant potius quam folvunt. Atta- men eandem ingrefti funt viam Id i Romani, variis itidem ex- cogitatis fidionibus iuris teftam enta, audioritate legis decern- viralis ftabilita, fuftinere allaborantes, quae naturaliterfubfifte- re non pofte probe animadverterunt. Illa enim in calatis olim comitiis fa d a , teftamenta vera nequaquam fuifte et in fenfu proprio fecundum recentioris iuris Romani fignificatum fic di­

d a , nec libere ea revocari potuifte fine nova lege a populo la- ta, iom dudum demonftraverunt viri clariflimi; THOMASIUS difT de prim, init. fuccejf, teftam. ap. Rom, §. 20. HEINECCIUS in Synt. antiquit. Rom. lurisprud. illuflr. lib. 11 Tit. X §. 2. &

d i f de oy.ig, teflamentif, §, 13, ALR. DIET« TREKEL de orig #

. E progr.

9

J iL

34 * § )

9 *

tejlamentif. cap. 11. X ll.f e q . I d i autem fotam teftamen- ti rationem in nudo conftituunt figmento, quod fcilicet tempus con fed i teftam enti, tempus mortis teftatoris, & tempus aditio- nis conjungantur, & fic tam confedio teftamenti, quam adi*

tio haereditatis in momento mortis contigifte fingantur?

monente id COCCEIO in lur. Civ. controv. 1. c. GRQ- TIUS denique alia ratione tricis obviis Te expedire non potuit, quam teftamentum fpeciem alienationis conftituendo, & voci igitur alienationis alienam prorfus et ab vfu remotiftirnarn fubii- ciendo notionem. In teftamenta e n im , quod docuit THO­

MAS. d. orig. fuccetf. teftam. §. J. f eq omnino noncongruere no­

tionem alienationis, ex ipfa hac §. abunde, puto, conftat.

§. X X IV .

Deficiente teftamento in fubfidium introduxerunt leges civiles fucceftionem legitimam f. ab inteftato. Et in ea quidem determinanda iuxta principia iuris priva- ti vniuerfalis ad eos proxime ex cognarorum numero devolvi iubent fuccesfionem haereditariam, quos de- fundus probabiliter prae ceteris amore complexus eft.

Ab hac autem norma nimium quantum aberrant leges Romanorum antiquae, aeque ac Iuftinianeae. Lex 12, tabularum mortuo inteftato, cui fuus non erat haeres, agnato proximo familiam addicit. pr. Infi . d. legit. agn .

fuccef. 1. jpj* S *J• 71 - fo K lure autem vniuerfaliquis agnatos diceret praeferendos cognatis, & ita quidem, vt hia beneficio fucceflionis haeredirariae plane exclu- dendi eflent? Rede id obfervavit Imp. Iuftinianusj in Nov, n $ . cap. 4. Ille ipfe vero in ordine defcendenti- u m , nepotibus, pronepotibus et reliquis, ft ve gradu aequales fin t, five inaequales, nec non inter collate- rales, nepotibus ex fratribus fororibusque defundi, vel

y t propiores excludant vel vt vna cum ils admittantur,

fu-_ fu-_ fu-_ fu-_ fu-_ fu-_ fu-_ fu-_ fu-_ fu-_ fu-_ fu-_ fu-_ ) o ( § 1 * fu-_ fu-_ fu-_ fu-_ fu-_ fu-_ fu-_ fu-_ fu-_ fu-_ fu-_ 3£

fucceffionem tribuens inftirpes, ille, inquam, in or- dine afcendentium, aequalibus gradu fuccellionem in lineas praefcribens, ille paritatem cognationis et inde f rofluens ius concurrendi limul in fucceflione aefti- mans ex civili graduum computatione, vt cetera ta- ceam, ab afTumto principio fucceslionis ab inteftatø quam maxime declinat.

i X X V .

Haec (unt in dodlrina iuris ciuilis. et innumera alia nullo negotio accumulari pofTent, quae praeceptis iuris naturalis , addendo aliquid vel detrahendo , in fpeciem aduerfantur. Nihilo fecius calculis rite po­

litis circumfpe&isque vera ratione et principiis legum ciuilium, ob oculos patebit pugnatn hane inter ius na- turaleetciuilequantam quantam apparentem elTe, non veram. Leges fane ciuiles naturali contrariari non de- b e n t> e t , li contrariantur, iniuftae funt et ab omni obligatione vacuae. §. X. Minime autem contrarian^

tur iuri ifti vniuerfali, pro ratione finis quo collineant, addentes aliquid vel detrahentes; Id quod fequentibus etindubiis, quod credam firmabo argumentis. Sta- tum hominum naturalem, quod nemo eft, qui igno- ret, a ciuili discriminant* Naturalem abfoluunt iura, quibus homines natura inftrudli funt, Ciuilem , quaeSo- cietate ciuili nituntur. Horum autem diuerforum ftatuum refpediu lex naturalis a ciuili differt. Lex na­

turalis per naturam noftram nos obligat rationalem et focialem, §. IV. Socialis ifta natura hominum confi- derari poteft vel intuitu vniuerfalifiimae, quae inter vniuerfum hominum genus intercedit, focietatis, vel ciuilium , quae fadio humano introdudiae funt,

focie-i

___________ ) o C _______ _ _ _ _ _ _

tårum refpeétu. In ciuiiibus iterum focietatibns vel ea confiderantur, quae omnibus in genere ciuiraribus communia funt, vel. fin gulis- propria. Exdiuerfa illa eonftderatione nafcitur differentia ftatus naturalis et ciuilis, et exinde denuo illud quod inrer ius vniuerfa- k er particulare inrereft discrimen, lus vnninerfde na­

turam hominum refpicit in genere confideratam; vn- de ad vniuerfale referri debet tam ius ciuile f. priua- tum vniuerfale/quod determinationem nancifcitur ex ftatu ciuili generatim confiderato, quam leges refpi- eientes focietatem hominum vniuerfalem extra ciuira- tem in ftatu naturali confideratorum, quas ius natu- iae ftri&o fenfu nonnulli appellant, alii ius naturae abfolutum conf §. VI, Ad ius autem ciuile particulare

quaecunque leges au&oritate fummi imperantis roga- taefingulares concernuntrespublicas. Si vero ius nafu- rae ftri&eficditftum ftatum ponirnaruralem, leges au­

tem variant pro diuerfi ratione ftatus fequitur, deficiente ftatu naturali, ipfam nonpoftenonftmuldeficere legem iaaturalem , et mutato illo alioque introdu&o ftatu,

aliam quoque locum obtinere legem.

Scholion i.

Communis hae^ erat ICtorum Romanorum, quae fcripto- rum iuris naturalis eadem eft fententia: Quod iuri natur^li ci- nile repugnare nequeat. Ex II. allegatis in Schol ad *.XI. ab- tinde id elucefcit, quibus ex hijhtutionibus faitem IVSTINIANI duo porro addam huius rei documenta. llle autem § .11. de

h a t y e d ., ab inteft. tale ponit principium legum fuarum : Natura- ha jura cittilis ratio perimere non potefi, et fi forte leges olim oc- Currant fententia Imperatoris iuri naturae contrariae , mutandas easeffe et eraendandas cenfuit; Principes non pajfi fu n t, inquit

«©§ > o (

§ , i { . l.c, iniuriam contra naturam (lue competenti emendatione re-

linquere*

Scholion

2-Antiquos quoque philofophos* Stoicam fec-utos fe<ftam , rempublicam flue focietaiem maximam, qua Dii et homines contineantur, ab altera minore, cui quemque adfcripferit con- ditio nafcendi, diftinxifle et pro diuerfa earum rafione diuerfa itidem confideraviffe ofiicia, SE.NECA teftis eft de otio fapien~

tis cap. hunc in modum ediflerens: duas enim respublicas ani•

mo comp lefl: amur, alteram magnum et vere pul c hr am , in qua Dii at- que bomines continentur, in qua non ad hunc angulum refpicimus aut ad illum, fed terminos cinitatis noftrae cum fole metimur: Alterarri cut nos adfcripfit conditio nafcendi. 1 eftknonia CICFRON1S ex Hb. I. academ, quaejt. et hb. 3 de finibus in bane eandem rem ad- iungit GEHAKD N C O D T Probabil. Jur.Ciu lib i. cap V l l l § ,2 , Neque Ariftoteles varia hominum officia ex diuerfU fuis fontibus

■ determinaturus, diftinéf ionem neglexit inter %oiva>v''or* (pver/fv HStf 7rcl.iltKvv, vid h b .V lll, Etbicor. Nicomach, cap, i X .X L X l l , ei

Politicor, hb, 1, cap. J. 11,

§. XXVII. *

Leges Ciuiles, haud fecus ac vniuerfum imperium?

ciuile tendunt ad promouendam fecuriratem et falu- tem publicam, et huius quidem finis intuitu confide- randae funt mediorum adinftar:/Å/tfj publica fuprema tis lex eft. Summis autem imperantibus, quia ex prin- cipiis iuris publici vniuerfalis, ius competit promouen- di falutem publicam ciuitatum, et confequenter, vten*

di mediis ad finem hunc neceflariis, igitur iis quoque ius eft ferendi leges ciuiles faiuti publicae inferuitUras, quatenus iuri naturae non contrariantur.

E 3 Cc~

■MhNNrMM

* 8 ) o ( g * Corollar .

R ede igitur docent ICti, licitum iure naturali verum elle ob ied um Iegum ciuilium. Vide praeter alios quam plurimos llluftr, D. WOLFFIVM P .V11I. lur. Nat, de lur, Ciuil. §.977*

'§. XXVIII.

luri Natur ae ad duat Leges Ciuiles > dum ponunt iu- ra et obligationes, quae naturales non funt; detrahunt, quum denegant iuribus et obligarionibus naturalibus vim obligandi in foro ciuili. Addunt nim irum , fiue noua praefcribant officia et obligent ciuiliter ad adus naturaliter non neceffarios, fed licitos, permilfos et indifferentes i fiue officiis quod ad materiam natura­

libus; formam praefcribant ciuiiem, folennitates adhi- bendas certosque modos., in negotiis vel extraiudicia- libus, vt illa firmitatem obtineant in foro ciuili, vel iudicialibus, a litigantibus } vt ius fuum in fofo rite perfequantur, obferuandos; fiue noua faitem motiua, poenas fcilicet ciuiles adiunganf. Detrahunt vel dire­

d e vel indirede. DireBe , vbi officiis et iuribus naru- ralibus diferte et dfxsaooe adionem abnuunt et obligatio­

nem-ciuiiem : IndireBe , fiue adum nullum effe iube- ant, non obferuatis forma ciuili, folemnitatibus, aut ceteris quibuscumque additameutis; fiue ob vniuerfa- litatem m cafu fingulari å particularibus difcedant de- terminationibus iuris naturalis, cui in genere confi- deratae conformes funt.

Scholion i.

Vides igitur leges ciuiles, quae ratione auBoritatif omnes pofitiuae funt et arbitrariae , quod ad originem, vel naturale*

efle, vel pofitiuas, f.m ire ciuiles, quas praeternaturales nun*

cupat

«'

■ ■ ■ i BKMCSHiBMRRHii-MHHnMMI 1

In document Digitaliseret af | Digitised by (Sider 34-57)